Theo phân tích của những chuyên gia sức khỏe đăng trên kênh Đại Y Bản Thảo đường của Trung Quốc thì bí quyết sống khỏe mạnh của vua Khang Hy thời nhà Thanh (TQ) cho đến nay vẫn là một trong những kiến thức quan trọng có thể áp dụng rộng rãi trong cộng đồng.
Có tới 349 vị hoàng đế trong suốt chiều dài lịch sử Trung Quốc, với tuổi thọ trung bình là 41,75 tuổi, và chỉ có 12 vị hoàng đế trên 69 tuổi. Trong khi đó, Hoàng đế Khang Hy thời nhà Thanh qua đời ở tuổi 69, được coi là sống thọ.
Nhà sử học nổi tiếng Trung Quốc Diêm Sùng Niên viết trong cuốn Khang Hy Đại đế - cuốn sách tổng kết lại các bí quyết ăn uống hàng ngày, cách cưỡi ngựa bắn cung cũng như các lý luận dưỡng sinh của Khang Hy, một trong những tài liệu quý để người đời sau tham khảo.
Chúng ta cùng tìm hiểu những thông đến bí quyết sống khỏe của vua Khang Hy, có những điều vô cùng đơn giản và có tính ứng dụng thực tế cho đến tận ngày nay.
1. Rượu vang đỏ: loại thuốc bổ tuyệt vời
Vua Khang Hy tin rằng “Đối với sức khỏe của con người, thức ăn là thứ quan trọng nhất, vì vậy nước được sử dụng hàng ngày cũng là quan trọng nhất.”
Vì thế, ông luôn khắt khe với những đồ uống của mình như nước suối thường uống là loại nước phải được lấy từ núi Ngọc Tuyền, Tây Sơn, Bắc Kinh. Ông cũng rất thích uống trà, nhưng nước để pha cũng phải là loại nước thanh khiết từ núi Ngọc Tuyền.
Đối với rượu vang đỏ. Khang Hy cho biết từ nhỏ ông không thích rượu vì ông sợ sẽ nghiện như những vị vua khác, sau cùng sẽ khiến ông rối loạn tâm trí và dể gây ra nhiều bệnh tật. Nhưng ông lại có sự phân biệt rạch ròi về tác dụng của rượu vang và rượu trắng đối với sức khỏe con người.
Tuy rất đề cao tác dụng của rượu vang đối với sức khỏe con người nhưng ông chỉ tin dùng loại rượu vang được làm từ nho cho sức khỏe của mình. Ông nói "Rượu tây tốt nhất chính là rượu vang được làm từ nho, đây là một loại thuốc bổ tuyệt vời. Việc uống một lượng nhỏ rượu vang được làm từ nho đối với các vị cao niên thì giống như sức mạnh của sữa người đối với trẻ sơ sinh vậy."
Thật vậy, ngày nay khoa học cũng đã chứng minh tác dụng của rượu vang đối với cơ thể con người. Các nhà khoa học nhận thấy rượu vang là thứ đồ uống giàu polyphenol và resveratrol, có tính chất chống oxy hóa cao, ngăn chặn sự tích lũy quá nhiều chất béo trong các động mạch. Rượu vang đỏ cũng chứa flavonoid và saponin, có thể ngăn ngừa bệnh tim mạch và cải thiện sự trao đổi chất của cơ thể.
2. Ăn nhiều trái cây và rau quả theo mùa, uống nước sạch
Ông cho rằng rau và trái cây là món quà tuyệt vời mà thiên nhiên ban tặng cho con người. Chế độ ăn uống hàng ngày của người cao tuổi nên chọn thực phẩm thanh đạm, nhẹ nhàng, ăn cơm với rau sẽ ít bệnh tật và có lợi cho sức khỏe cơ thể.
Vì thế, Ông đặc biệt thích ăn rau củ quả, Tuy nhiên, Ông chủ yếu ăn uống lựa chọn rau củ quả theo mùa, mùa nào ăn thức nấy, đặc biệt hoa quả được vua Khang Hy coi là thứ rất tốt cho việc dưỡng sinh.
Bí quyết của Khang Hy dựa trên những kinh nghiệm của người xưa truyền lại, nhưng nhìn từ góc nhìn của y học hiện đại, vẫn còn giá trị ứng dụng rất cao.
Cụ thể, nước là nguồn gốc của sự sống, trong nước khoáng chứa các khoáng chất quan trọng như stronti, axit silicic, lithium bromide, magie, kẽm, selen, iốt, có thể ngăn ngừa bệnh loãng xương, bảo vệ tim mạch, mạch máu não điều tiết hoạt động của hệ thống thần kinh trung ương, tăng cường khả năng miễn dịch.
Tổ chức Y tế Thế giới từng công bố cho rằng trà là thức uống tốt nhất cho người già. Theo các kết quả nghiên cứu khoa học, trà chứa gần 300 loại thành phần như polyphenol, caffeine và lipopolysaccharide, có tác dụng chống oxy hóa và chống ung thư.
3. Luôn duy trùy thói quen sinh hoạt điều độ, đảm bảo giấc ngủ ngon
Lịch trình làm việc và nghỉ ngơi của Khang Hi rất đều đặn và có sự tiết chế rõ ràng dựa trên các nguyên tắc.
Thông thường, ông sẽ thức dậy vào khoảng từ 3-5 giờ, sau tuổi trung niên, ông bắt đầu thường xuyên ra ngoài hơn, chủ yếu sống hòa mình với thiên nhiên, vườn hồ, vào mùa hè nóng, ông thường lên rừng tránh nắng, tâm trạng thư giãn hơn, ăn uống được tốt hơn và ngủ ngon hơn nên toàn thân khỏe mạnh, tinh thần vui vẻ.
Ông từng cho biết, mỗi lần lên núi nghỉ dưỡng, ông thấy khỏe hơn, ăn nhiều hơn, ngủ ngon hơn, tinh thần sảng khoái hơn.
Từ quan điểm của y học hiện đại, các cơ quan nội tạng đều có đồng hồ sinh học riêng của chúng, chẳng hạn như hệ thống tiêu hóa hoạt động hiệu quả nhất vào những thời điểm nhất định. Nếu đồng hồ sinh học của cơ thể bị gián đoạn, nó sẽ gây tăng cân và trầm cảm, và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim hoặc bệnh gan.
Giấc ngủ ngon và chế độ làm việc nghỉ ngơi hợp lý có thể điều chỉnh chức năng sinh lý và duy trì sự cân bằng cho hệ thần kinh.
4. Đam mê cưỡi ngựa bắn cung, tăng cường vận động ngoài trời
Khang Hi từng thực hiện 3 chuyến đi dài ngày về phía đông, xuất phát từ Bắc Kinh, đi qua Sơn Hầu, qua Thẩm Dương, đến Cát Lâm, cưỡi ngựa đường dài, đường đi gập ghềnh, ông cho rằng có thể làm như vậy thì cơ xương khớp đều vận động, tốt cho sức khỏe.
Tiếp đó, ông lại có 6 chuyến đi đến phía nam, một chuyến cả đi và về thường kéo dài đến bảy ngàn dặm, bao gồm rất nhiều hình thức di duyển như cưỡi ngựa, chèo thuyền, đi bộ, diễu binh, tập võ thuật…
Thông qua nhiều hình thức, ông có thể làm cho bản thân được mở rộng tâm trí, cải thiện thể chất và làm cho tâm trạng luôn thư thái, vui mừng.
Vào năm Khang Hi thứ 21, một bãi đá Hoa Mộc Lan được làm ra và đưa vào sử dụng. Khang Hi đã đi săn 48 lần, mỗi lần hơn 20 ngày.
Vào mùa hè và mùa thu, Khang Hi thường rời Bắc Kinh – nơi có thời tiết tương đối nóng nực và thường để trốn cái nóng – ông sẽ ra phía bên ngoài Vạn Lý Trường Thành, nơi có con đập được bao quanh.
Khang Hi thường nói với những cận thần của ông trong những năm cuối đời rằng: "Từ nhỏ đến già, tôi đã sử dụng súng ngắn và cung tên để thu về được 135 con hổ, 20 con gấu, 20 con báo, 10 con linh miêu, 14 con nai sừng tấm, 96 con sói, 132 con lợn rừng… quá nhiều những con vật mà tôi nhìn thấy, đếm không xuể.
Ông cho rằng, khỏe mạnh là do vận động, từ nhỏ đến già, Khang Hy luôn luôn hoạt bát, cưỡi ngựa bắn súng rất điệu nghệ, không ngừng di chuyển và vận động.
Tập thể dục có nhiều lợi ích, có thể thúc đẩy chức năng vận hành của cơ quan của cơ thể, tăng cường chức năng tim và phổi, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và hệ thống, đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống.
Tập thể dục cũng có thể giúp cơ thể kiểm soát lượng calo, cải thiện đáng kể khả năng miễn dịch của cơ thể, tăng cường khả năng vận động linh hoạt của cơ thể đồng thời giúp mỗi người trở nên tự tin hơn.
5. Bớt ham muốn dục vọng để dưỡng tinh, ít nói để dưỡng khí, bớt suy nghĩ để dưỡng tâm, an thần
Bí quyết dưỡng sinh của Khang Hy chính là ít ham muốn dục vọng để chăm lo dưỡng tinh, ít nói để chăm lo dưỡng khí, ít suy nghĩ tiêu cực để chăm sóc tinh thần. Ông cho rằng, bảy cảm xúc và sáu ham muốn đã ảnh hưởng đến việc dưỡng sinh, nuôi dưỡng sinh lực, nuôi dưỡng tâm trí, do đó ảnh hưởng đến tuổi thọ. Do đó, bí quyết quan trọng của ông là giảm bớt ham muốn, không sống một cuộc sống xa hoa. Cuộc sống hàng ngày của Khang Hi rất đơn giản và chi phí không lớn.
Nhưng quả thật, ông vẫn là con người, ông vẫn cho rằng bản thân cũng có những ham muốn như mọi người. Điều đó chứng minh qua việc ông có đến 50 thê thiếp trong đời, điều này khiến tinh khí của ông bị tổn thương nghiêm trọng. Bên cạnh đó những vấn đề xảy ra trong triều cũng như uy quền cũng khiến cơ thể ông chịu những tổn thương lớn. Nếu không có những điều này có lẽ ông đã sống lâu hơn.
Vì Khang Hi chú trọng nhiều đến những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống hàng ngày và giữ gìn sức khỏe cẩn thận hơn nên ông đã sống lâu hơn nhiều vị hoàng đế trong lịch sử Trng Quốc. Do vậy mà những kinh nghiệm giữ gìn sức khỏe của ông rất đáng để chúng ta ngày nay có thể học hỏi.
Tuy nhiên, vì cuộc sống trong cung điện xa hoa, tình cảm có lúc thái quá, suy nghĩ quá kỹ càng khiến bản thân ông cũng bị tổn thương về tinh thần, khí phách. Do đó, bài học thất bại của ông cũng cần được thế hệ mai sau rút kinh nghiệm.
