Cà chua có tên khoa học là Solanum lycopersicum có nguồn gốc từ Mexico là loại thực phẩm vừa là rau, vừa là quả rất phổ biến. Cà chua có rất nhiều loại, khác nhau về màu sắc như xanh, đỏ, tím, vàng; khác nhau về kiểu dáng như tròn, oval, có sọc, không sọc, kích thước lớn nhỏ.
Cà chua có thể dùng nguyên trái, cắt lát ăn sống trực tiếp, chế biến các món xà lách trộn, chiên, xào, nướng, hầm, nấu canh, nấu xúp, làm xốt, dùng với cơm, bánh mì, mì sợi hay nui đều thích hợp và thơm ngon. Loại quả này giúp tăng khẩu vị và đặc biệt ngon miệng trong các món thịt bò và cá; khi dùng với các món thịt heo, thịt gà, nghêu, tôm, mực thì cũng không kém phần hấp dẫn.
GIÁ TRỊ DINH DƯỠNG CỦA CÀ CHUA
Giá trị dinh dưỡng của cà chua bao gồm thành phần giàu vitamin, khoáng chất và các loại dưỡng chất quan trọng bao gồm vitamin A, vitamin C, vitamin K, vitamin B6, folate và thiamin. Ngoài ra, chúng còn là nguồn thực phẩm giàu kali, mangan, magiê, can xi, phốt pho và đồng, chất xơ và protein.
Đặc biệt, trong thành phần cà chua còn có một số hợp chất hữu cơ như lycopene, quercetin, kaempferol, lutein, zeaxanthin, carotenoid và bioflavonoid, axit coumaric và axit chlorogenic, sắt …góp phần đặc biệt vào lợi ích sức khoẻ tổng thể mà cà chua có thể mang lại cho sức khoẻ - sắc đẹp con người.
Cà chua chứa tất cả 4 loại carotenoid chính: alpha- và beta-carotene, lutein và lycopene. Đặc biệt, cà chua chứa một lượng lớn lycopene, được cho là có hoạt tính chống oxy hóa cao nhất trong tất cả các carotenoid.
Cà chua chứa cả ba chất chống oxy hóa mạnh: beta carotene (có hoạt tính vitamin A trong cơ thể), vitamin E và vitamin C. Cà chua rất giàu kali, một loại khoáng chất mà hầu hết chúng ta không có đủ. Một cốc nước ép cà chua chứa 534 mg kali và 1/2 cốc nước sốt cà chua có 454 mg kali.
Quả cà chua căng bóng, chín mọng, có màu càng đỏ thì càng chứa nhiều dưỡng chất, đặc biệt là thành phần lycopene, betacarotene, thành phần chống oxy hóa khác và vitamin C. Phần lớn hàm lượng Lycopene, quercetin, kaempferol và các thành phần chống oxy hóa khác được tìm thấy trong thành các tế bào quả cà chua.
Ngoài ra, vỏ cà chua cũng góp phần làm tăng nồng độ carotenoid có trong cà chua. Vỏ cà chua chứa hầu hết flavonol (một loại khác họ các chất phytochemical bao gồm quercetin và kaempferol).
NÊN ĂN CÀ CHUA SỐNG HAY NẤU CHÍN?
Một nghiên cứu gần đây của Trường Y Đại học Athens, đã phát hiện ra rằng, những người tuân thủ chặt chẽ nhất chế độ ăn Địa Trung Hải có tỷ lệ tử vong do bệnh tim và ung thư thấp hơn. Nhiều người thắc mắc nên ăn sống hay nấu chín thì sẽ tốt hơn đối với sức khỏe?
Theo đó, cà chua khi được nấu chín kỹ hay xay nhuyễn, các hoạt chất chống oxy hóa này được phóng thích nhiều nhất. Đồng thời, khi nấu chín thành phần các vitamin không còn. Nên các chuyên gia khuyên để bảo toàn hầu hết các dưỡng chất, nên dùng cà chua tươi, xay nhuyễn. Cà chua tươi cung cấp lượng lycopene sinh học ít hơn 4 lần trong khi nước ép hoặc nước sốt của cà chua là nguồn cung cấp lycopene dễ sử dụng hơn.
LƯU Ý KHI SỬ DỤNG CÀ CHUA
 |
Hàm lượng vừa phải axit oxalic trong cà chua (5,3 mg/100 g), chất tạo thành muối canxi (canxi oxalate) không hòa tan, có thể kết tủa dưới dạng sỏi thận. Ngoài ra, do tính axit của loại quả này nên nên tiêu thụ vừa phải và trong trường hợp mắc các bệnh về dạ dày tá tràng thì nên ngừng tiêu thụ.
Khi mua cà chua, chọn những quả tươi nhất, vỏ mịn, mềm, độ sệt vừa phải (không quá cứng cũng không quá mềm) hoặc quá xanh nhưng không quá chín. Cà chua có thể được bảo quản trong thời gian dài hơn ở trạng thái tự nhiên bằng cách đặt chúng ở phần đuôi hoặc vùng màu xanh lá cây tương ứng với phần đuôi và ngăn cách giữa chúng. Tủ lạnh có thể bảo quản chúng ở tình trạng tốt từ 6 đến 8 ngày nếu giữ nguyên quả và không quá 2 ngày nếu bảo quản ở dạng nước trái cây tươi.
Cà chua là loại quả giàu chất dinh dưỡng, được sử dụng nhiều trong các bữa ăn, thức uống hàng ngày. Thực ra, ăn cà chua sống hay chín đều có lợi cho sức khỏe tùy theo mục đích và lợi ích dinh dưỡng hay sở thích cá nhân. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy việc ăn cà chua đã chế biến mang lại nhiều lợi ích hơn việc ăn cà chua tươi. Để có chế độ ăn uống phù hợp với sức khỏe mỗi người, tốt nhất nên tham khảo ý khiến chuyên gia hoặc bác sĩ dinh dưỡng.
NHỮNG LỢI ÍCH KHI ĂN CÀ CHUA:
Giảm cholesterol: Một cốc cà chua cung cấp 9% chất xơ giúp giảm mức cholesterol cao. Cà chua cũng chứa niacin (vitamin B3), được sử dụng như một cách an toàn để giảm mức cholesterol.
Hạ huyết áp và phòng ngừa bệnh tim mạch: Cà chua là nguồn cung cấp kali tốt đã được chứng minh là làm giảm huyết áp và giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
Chống nhiễm toan: Cà chua là nguồn tuyệt vời của canxi, magie và kali và có thể hỗ trợ ngăn ngừa nhiễm toan.
Tăng cường miễn dịch: Uống nước ép cà chua giúp xây dựng hệ thống phòng thủ chống lại cảm lạnh và cúm.
Chống nắng: Người ta đã chứng minh rằng lycopene trong cà chua có tác dụng như một loại kem chống nắng tự nhiên và bảo vệ chống lại tia UV.
Tăng cường xương: Một khẩu phần cà chua cung cấp 18% giá trị vitamin K hàng ngày, giúp tăng cường sức khỏe của xương. Vitamin K kích hoạt Osteocalcin, loại protein không phải collagen chính trong xương. Osteocalcin khoáng hóa các phân tử canxi bên trong xương.
Điều trị giãn mạch: Vitamin C có tác dụng làm giãn mạch máu một cách hiệu quả trong các trường hợp xơ vữa động mạch, suy tim sung huyết, cholesterol cao, đau thắt ngực và huyết áp cao.
Cải thiện thị giác: Việc tăng lượng vitamin C trong cà chua làm tăng lượng máu cung cấp đến vùng thị giác của cơ thể và giúp chữa chứng rối loạn mắt này.
Phòng ngừa ung thư: Việc ăn nhiều cà chua làm lượng vitamin C tăng lên có liên quan đến việc giảm khả năng mắc bệnh ung thư phổi, miệng, dây thanh âm, họng, đại tràng-trực tràng, dạ dày và thực quản.
Cải thiện tâm trạng: Vitamin C có trong cà chua đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất chất dẫn truyền thần kinh norepinephrine.
Làm lành vết thương: Vitamin C sẽ giúp chữa lành vết thương trên cơ thể. Nó tạo điều kiện cho sự phát triển của các mô liên kết giúp trong quá trình chữa lành vết thương trên cơ thể chúng ta…
