Đậu nành là thực phẩm quen thuộc của người dân Đông Á trong hơn 10.000 năm qua. Đối với người Việt, phổ biến nhất chính là sữa đậu nành và đậu phụ. Tuy nhiên, đi kèm với đậu nành luôn là nỗi lo ngại uống sữa đậu nành có bị vô sinh không?
Chúng ta cả chục năm nay đều truyền miệng chắc như đinh đóng cột rằng sữa đậu nành gây yếu sinh lý, dẫn tới vô sinh ở nam giới. Nếu bạn biết được gốc gác của thông tin sữa đậu nành gây vô sinh, chắc chắn bạn sẽ ngã ngửa.
Nguồn gốc thông tin sữa đậu nành gây vô sinh ở nam giớiNội dung này bắt đầu rộ lên từ cuối năm 2008, khi một bài nghiên cứu khoa học đăng trên tờ Human Reproduction, số tháng 11/2008, cho rằng tiêu thụ đậu nành có thể làm giảm mật độ tinh trùng ở nam giới. Tuy nhiên, nghiên cứu này có rất nhiều vấn đề cần phải làm rõ:
– Thứ nhất: Nghiên cứu được khảo sát trên 99 nam giới đã tới khám bệnh ở Trung tâm Sinh sản Bệnh viện Đa khoa Massachusetts (Boston, Massachusetts, Hoa Kỳ) trong khoảng thời gian từ năm 2000 – 2006. Như vậy, mẫu nghiên cứu này quá nhỏ, và những nam giới này sức khỏe cũng không thể gọi là bình thường. Do đó nghiên cứu này không thể đại diện cho số đông và mối nghi ngờ uống sữa đậu nành có bị vô sinh không là chưa chắc chắn.
– Thứ hai: So với nam giới không ăn đậu nành, thì những người ăn đậu nành sẽ xuất tinh với hàm lượng tinh dịch nhiều hơn. Bởi vì tinh dịch nhiều hơn mà số lượng tinh trùng vẫn giữ nguyên nên mật độ tinh trùng thấp là đương nhiên. Tuy nhiên, nghiên cứu kết luận rằng số lượng tinh trùng vẫn ở mức bình thường. Đậu nành không hề ảnh hưởng tới hình dạng hay tốc độ di chuyển của tinh trùng.
– Thứ ba: Những người có mật độ tinh trùng thấp đều là nam giới thừa cân, béo phì. Cơ thể của người béo thường tiết ra nhiều hóc-môn estrogen hơn người có thể trọng cân bằng. Do đó thừa cân mới chính là nguyên nhân khiến nam giới bị hiếm muộn, vô sinh, chứ không thể đổ lỗi cho sữa đậu nành gây vô sinh ở nam giới.
– Thứ tư: Khảo sát được dựa trên bảng câu hỏi để người tham gia tự trả lời, rằng họ đã ăn bao nhiêu đậu nành trong vòng 3 tháng qua. Trong khi hầu hết chúng ta đều không nhớ nổi hôm qua ăn gì, thì làm sao nhớ được 3 tháng qua đã ăn gì, nhiều hay ít.
Nghiên cứu do chuyên gia y khoa và dinh dưỡng Jorge Chavarro thuộc Đại học Harvard tiến hành. Đồng hành cùng với ông còn có các chuyên gia thuộc nhiều trường đại học uy tín khác. Tuy nhiên, nghiên cứu không có cơ sở vững chắc, cộng thêm việc truyền tin không chính xác khiến người đọc có cái nhìn sai lệch, chỉ tin vào tiêu đề mà không hiểu rõ kết quả nghiên cứu.
Ngành công nghiệp đậu nành nói gì?
Bà Nancy Chapman, giám đốc đại diện của Hiệp hội Thực phẩm Đậu nành Bắc Mỹ, khẳng định nghiên cứu không cho thấy bất kì mối liên hệ nào giữa đậu nành và chất lượng cũng như số lượng tinh trùng.
Đặc biệt ở châu Á, chẳng hạn Trung Quốc hay Nhật Bản, nơi mà đậu nành đã trở thành món ăn truyền thống qua nhiều thế hệ, nhưng vẫn không có báo cáo nào nói rằng sữa đậu nành gây vô sinh.
Vậy uống sữa đậu nành có thực sự gây vô sinh ở nữ giới và nam giới?
Câu trả lời là đậu nành có thể ảnh hưởng tới khả năng sinh sản, nhưng chỉ khi bạn ăn rất nhiều và rất thường xuyên. Nếu mỗi ngày bạn đều tiêu thụ trên 60g protein từ đậu nành trong vòng một tháng thì:
– Đối với nữ giới: Chu kỳ kinh nguyệt có thể kéo dài, hóc-môn kích thích nang trứng và hóc-môn tạo hoàng thể đều giảm, làm ức chế quá trình rụng trứng. Do đó, bà bầu có thể uống sữa đậu nành và ăn đậu phụ thoải mái để cung cấp protein cho cơ thể, nhưng phụ nữ đang muốn có thai thì chỉ nên ăn đậu nành một cách hạn chế.
Tuy nhiên, xin nhắc lại một lần nữa rằng đối với một ly sữa đậu nành 240ml mà bạn uống hàng ngày, thì thành phần chủ yếu chỉ toàn là nước, chỉ có khoảng 4g protein đậu nành. Do đó sẽ rất hiếm trường hợp ai đó tiêu thụ quá 60g protein đậu nành mỗi ngày. Vậy xác suất vô sinh do uống sữa đậu nành hoặc ăn đậu phụ là rất thấp.
– Đối với nam giới: Việc thừa cân béo phì có thể khiến cơ thể nam giới nhạy cảm hơn với isoflavone, đây là phụ chất của các phytoestrogen, một dạng oestrogen từ thực vật. Isoflavone có thể ức chế sản sinh hóc-môn nam testosterone, gây ảnh hưởng tới khả năng sinh sản.
Tuy nhiên, vẫn chưa có nghiên cứu nào khẳng định mối liên hệ giữa vô sinh nam và đậu nành. Hơn nữa, isoflavone có nhiều nhất trong đậu nành, nhưng nó cũng tồn tại trong các thực phẩm họ đậu khác như lạc (đậu phộng), đậu Hà Lan, cỏ linh lăng… Do đó, bạn nên đánh giá lại xem có phải mình đang ăn quá nhiều các loại đậu hay không.
Tác dụng của đậu nành với nam giới
Đậu nành giàu protein và chứa tất cả các axit amino thiết yếu mà cơ thể cần. Nó cũng giàu chất béo thực vật, chất xơ, các vitamin nhóm B, đồng, mangan, magie, sắt, canxi, phốt pho, kali, kẽm, selen… cùng nhiều hợp chất thực vật quý giá. Đậu nành cũng là nguồn cung cấp polyphenol tự nhiên, đây là một chất chống oxy hóa giúp chống lại tình trạng phá hủy tế bào. Dưới đây là một số công dụng của đậu nành với nam giới:
– Giảm cholesterol: Chế độ ăn giàu đậu nành giúp giảm cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt. Do đó đây là thực phẩm cần thiết cho người bị tim mạch, thừa cân, cholesterol cao, tiểu đường loại 2.
– Bảo vệ tim mạch: Isoflavone trong đậu nành giúp giảm tình trạng viêm mạch máu và tăng độ dẻo dai của mạch máu, đây là 2 yếu tố then chốt để tim chắc khỏe. Chế độ ăn giàu đậu nành giúp giảm 15% nguy cơ tử vong do bệnh tim.
Muốn có thai thì đừng quan hệ kiểu nàyNhiều cặp vợ chồng đậu thai ngay sau khi cưới. Song cũng có những cặp đôi muốn có thai mãi mà chẳng được. Mỗi ngày, bạn phải nghe hàng tá những lời hỏi thăm tưởng là quan tâm: “Đã có gì chưa?”; “Khi nào thì có con?”; “Ơ cưới lâu rồi mà chưa có gì à?”; “Định kế hoạch đến bao giờ?”… Có lẽ tâm...
– Giúp hạ huyết áp: Đậu nành giàu arginine, một axit amino giúp điều hòa huyết áp. Isoflavone cũng là một hợp chất có lợi cho huyết áp.
– Giúp hạ đường huyết: Isoflavone trong đậu nành giúp giảm tình trạng kháng insulin, đây là trường hợp mà các tế bào không còn phản ứng với insulin một cách bình thường. Theo thời gian, tình trạng kháng insulin có thể khiến lượng đường trong máu tăng cao, dẫn tới tiểu đường loại 2.
Đối với nữ giới, isoflavone từ đậu nành có thể giảm tình trạng thất thoát xương, loãng xương, giảm nguy cơ ung thư vú. Nam giới bổ sung đậu nành thường xuyên cũng giảm nguy cơ ung thư tuyến tụy, ung thư dạ dày, ung thư phổi…
Những lưu ý khi uống sữa đậu nành
Đậu nành có thể gây đau bụng nhẹ, táo bón, chướng bụng và nôn mửa.
Một số người có thể bị dị ứng với đậu nành, dẫn tới ngứa ngáy, thậm chí sốc phản vệ.
Những người bị thiếu i ốt thì khi ăn đậu nành có thể ảnh hưởng tới chức năng tuyến giáp, khiến tình trạng suy giáp nghiêm trọng hơn.
Đậu nành không ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản của trẻ nhỏ, nhưng nếu trẻ uống sữa đậu nành thay sữa công thức hay sữa bò thì có thể dẫn tới thiếu chất.
Người bị viêm mũi dị ứng (sốt mùa hè) thì không nên uống sữa đậu nành vì có thể gây dị ứng.
Người bị hen suyễn cũng thường dị ứng với đậu nành.
Trẻ em bị xơ nang không nên ăn đậu nành vì có thể ảnh hưởng tới quá trình phân giải protein.
Đậu nành có thể gây tụt đường huyết ở những người đang uống thuốc kiểm soát đường huyết.
Trẻ em bị dị ứng với sữa bò thì cũng có thể dị ứng với sữa đậu nành.
Đậu nành có thể làm tăng nguy cơ ung thư bàng quang.
Đậu nành chứa nhiều hợp chất oxalate, gây sỏi thận. Phytoestrogen cũng độc hại với người bị suy thận. Do đó những người bị bệnh thận thì không nên tiêu thụ đậu nành thường xuyên.
Nói tóm lại, cho đến nay vẫn chưa có nghiên cứu nào đáng tin cậy cho thấy đậu nành gây vô sinh. Vì vậy, với các câu hỏi như uống sữa đậu nành có bị vô sinh không, phụ nữ uống sữa đậu nành có bị vô sinh thì là không nhé bạn. Do đó, phụ nữ muốn có con và nam giới dù tinh trùng ít thì vẫn có thể uống sữa đậu nành và ăn đậu phụ, nhưng không quá nhiều, không biến đậu nành thành thực đơn chính.
Nếu như bạn thụ thai tự nhiên mãi không được, thì hãy đi khám để hiểu rõ những vướng mắc khác của bản thân, chẳng hạn lối sống ít vận động, thói quen hút thuốc uống rượu, tiền sử bệnh tật… và đừng cho rằng đậu nành là nguyên nhân gây vô sinh.
