Đây là thành quả và là sự ghi nhận những nỗ lực trong việc gìn giữ các giá trị văn hóa bản địa; nghề thủ công truyền thống; nếp sống, nếp sinh hoạt lâu đời; sự sáng tạo và chú trọng phát triển các loại hình du lịch-dịch vụ mang tính cộng đồng, bền vững; thể hiện sự thuần hậu, hiếu khách của người dân địa phương.
Giải thưởng “Làng Du lịch tốt nhất” của UN Tourism được đưa ra nhằm nâng cao vai trò của du lịch trong việc bảo vệ các làng quê vùng nông thôn, bao gồm cảnh quan, hệ thống tri thức, sự đa dạng sinh học và văn hóa, các hoạt động địa phương bao gồm nông, lâm, chăn nuôi, thủy sản và ẩm thực. Những ngôi làng được lựa chọn nhận giải phải có sự nổi bật về tài nguyên thiên nhiên và văn hóa, đồng thời có các hành động đổi mới, cam kết phát triển du lịch phù hợp với các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc.
Sau khi đánh giá hơn 260 hồ sơ đăng ký từ 60 quốc gia, UN Tourism đã ghi nhận tài nguyên văn hóa, thiên nhiên phong phú và nổi bật của Làng rau Trà Quế (tỉnh Quảng Nam), cùng những cam kết và hành động của làng tuân thủ ba trụ cột chính về phát triển du lịch bền vững. Theo đề nghị của Ban Giám khảo giải thưởng, UN Tourism chính thức công nhận Làng rau Trà Quế trở thành một trong những Làng Du lịch tốt nhất của UN Tourism.
Được hình thành từ thế kỷ XVI và nằm cách Khu phố cổ Hội An 3km về hướng Đông Bắc, làng Trà Quế mang tính đặc thù của một đảo sông gần biển, được bao bọc bởi sông Cổ Cò và đầm Trà Quế mang đến khí hậu ôn hòa, thổ nhưỡng tươi tốt, tạo điều kiện thuận lợi để người dân nơi đây sáng tạo và phát triển nghề trồng rau theo phương thức hữu cơ lâu đời.
Hiện nay, làng Trà Quế có 202 hộ dân tham gia hoạt động trồng rau với 326 lao động trực tiếp trên diện tích 18 hecta đất canh tác mang lại nguồn thu nhập ổn định. Tháng 4/2022, nghề trồng rau tại Trà Quế đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận và đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, thuộc loại hình tri thức dân gian, nghề thủ công truyền thống.
Tại làng Trà Quế, các di tích mang tính lịch sử như: giếng đá Chăm, Miếu Thổ thần, Miếu Ngũ hành, Mộ ông Nguyễn Văn Điển, … hay Lễ cúng Cầu Bông cùng các phong tục, tập quán, tín ngưỡng, văn hóa ẩm thực đang được bảo tồn và phát huy một cách hiệu quả, là minh chứng cho quá trình phát triển lâu đời của làng.
Cùng với sự phát triển nhanh chóng của hoạt động du lịch-dịch vụ tại Hội An, đặc biệt là định hướng phát triển du lịch xanh, du lịch bền vững của thành phố; làng Trà Quế đã đưa vào ứng dụng mô hình làng du lịch dựa vào cộng đồng, trong đó, gắn quá trình lao động, sản xuất của người dân với hoạt động du lịch-dịch vụ nhằm tạo ra các sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn, đáp ứng nhu cầu và thị hiếu của khách hàng.
Thành phố hiện đang triển khai Hoạt động hướng dẫn tham quan tại Làng rau Trà Quế mang lại hiệu quả sâu rộng. Bên cạnh đó, nhiều ý tưởng sáng tạo của người địa phương cũng được áp dụng và nhận được sự quan tâm của du khách như: dịch vụ lưu trú homestay, chương trình “Một ngày làm nông dân Trà Quế”, “Dạy nấu ăn và Thưởng thức ẩm thực làng rau”, “Du lịch nghỉ dưỡng và phục hồi sức khỏe”, … Làng Trà Quế hiện có 23 cơ sở lưu trú, 16 nhà hàng và nhiều loại hình dịch vụ bổ sung mang đến các cơ hội việc làm và hưởng lợi trực tiếp cho người dân trong làng và các vùng lân cận.
Thành phố Hội An đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ về kinh tế, xã hội và phát triển du lịch tại Làng rau Trà Quế. Các chính sách tập trung trong công tác hỗ trợ: Phát triển làng nghề, các mô hình sản xuất mới, hỗ trợ vốn, giống ... tạo điều kiện cho nông dân tái sản xuất; Phát triển du lịch cộng đồng, quảng bá hình ảnh du lịch làng nghề cũng như các sản phẩm rau Trà Quế góp phần phát triển kinh tế địa phương; Phát triển về công nghệ, chuyển đổi số, mở rộng các kênh bán hàng và hình thức thanh toán trực tuyến, … Ngoài ra, thành phố đặc biệt quan tâm đầu tư nhiều hạng mục hạ tầng thiết yếu như: bãi đỗ xe, đường giao thông, nhà đón tiếp, điểm dừng chân, ..., cũng như mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng du lịch, ngoại ngữ, kỹ năng mềm cho người dân nhằm nâng cao chất lượng phục vụ du khách.
UN Tourism sẽ trao giải thưởng này cho tỉnh Quảng Nam tại Phiên họp thường niên Mạng lưới Làng Du lịch tốt nhất lần thứ 2 của UN Tourism trong khuôn khổ “Hội nghị quốc tế về Du lịch Nông thôn” được tổ chức tại Quảng Nam từ ngày 07 - 12/12/2024 với sự tham dự và chứng kiến của Lãnh đạo Chính phủ; Phó Tổng Thư ký UN Tourism; Lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; đại diện các quốc gia thành viên UN Tourism; đại diện các Làng thuộc Mạng lưới Làng Du lịch tốt nhất của UN Tourism và đại diện lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố ...
Trong không khí hân hoan và đầy tự hào ấy, thành phố Hội An được chọn là điểm tham quan, đón tiếp các đại biểu về tham dự Hội nghị vào ngày 11/12/2024. Dự kiến sẽ có hơn 200 đại biểu quốc tế quan trọng, đại biểu Trung ương, doanh nghiệp và các cơ quan truyền thông quốc tế sẽ đến Hội An trong dịp này. Đây hứa hẹn sẽ là cơ hội tuyệt vời để giới thiệu hình ảnh làng rau Trà Quế nói riêng và Hội An, Quảng Nam, Việt Nam nói chung đến với các đại biểu tham dự Hội nghị; đặc biệt là khi Làng rau Trà Quế vừa nhận được giải thưởng Làng Du lịch tốt nhất năm 2024.
Thời gian qua, Hội An đã được công nhận là Thành phố di sản và là Thành phố sáng tạo của UNESCO trên lĩnh vực Thủ công và Nghệ thuật dân gian. Nay, với giải thưởng Làng Du lịch tốt nhất năm 2024 dành cho Làng rau Trà Quế từ Tổ chức Du lịch Liên hợp quốc sẽ càng tiếp thêm nguồn lực cũng như tạo động lực để thành phố không ngừng đổi mới, sáng tạo và nỗ lực hơn nữa trong việc gìn giữ và phát huy những giá trị lịch sử, văn hóa, thiên nhiên và các thế mạnh của vùng; tạo cơ hội để học tập và chia sẻ các kinh nghiệm nhằm thúc đẩy sự phát triển của du lịch cộng đồng và du lịch bền vững tại địa phương; thể hiện vai trò và những đóng góp chung cho sự phát triển của ngành du lịch-dịch vụ trên thế giới nhằm mang đến những trải nghiệm tốt nhất dành cho du khách.
