Tọa đàm "Sách - người thầy, người bạn" với chủ đề “Người trẻ với văn hóa đọc” là hoạt động song hành cùng Lễ Tổng kết và Trao giải cuộc thi viết: “Sách – người thầy, người bạn” 2024 do Mạng xã hội SongKhoePlus.vn phối hợp cùng Hội Hữu nghị Việt Nam – Đông Nam Á TP.HCM với đồng hành và hỗ trợ của Saigon Books và Eden Farm.
Đọc sách phải trở thành nét văn hóa!
Nhận định về vai trò của sách và văn hóa đọc, TS. Hồ Bá Thâm, Nguyên Vụ trưởng – Giám đốc Chi nhánh NXB Chính trị Quốc gia Sự thật tại Cần Thơ khẳng định: Sách luôn là tài nguyên quý giá của nhân loại, là nơi truyền tải sâu sắc các kiến thức đông tây, kim cổ và là cách để bản thân nhìn lại chính mình. Đọc sách là một trong những con đường bồi dưỡng tâm hồn tốt nhất, giúp con người sống tốt hơn và chủ động thu nạp các kiến thức xã hội một cách chọn lọc.
“Vì thế, với tôi, sách như người thầy, cung cấp nhiều kiến thức hữu ích và đáng tin cậy. Trong đó thể loại sách khoa học, sách nghiên cứu, sách học thuật đã trang bị nhiều kiến thức hay, là tư liệu làm nên “sức sống” của bản thân trong dòng chảy hội nhập. Tuy nhiên, ngày nay, văn hóa đọc và sách dẫu có được quan tâm nhưng chưa mang lại hiệu quả. Trong đó, dường như người trẻ không mặn mà... Nên chăng cách quan tâm của chúng ta chưa đúng, chưa hợp lý”, TS. Hồ Bá Thâm chia sẻ.
Cùng quan điểm với TS. Hồ Bá Thâm, doanh nhân Nguyễn Văn Đức - CEO Eden Farm đánh giá vai trò của sách trong việc hình thình nên bản lĩnh con người, trong đó có bản lĩnh doanh nhân. Thông qua sách, mỗi người sẽ học được nhiều giá trị đẹp, câu chuyện hay và bài học ý nghĩa để áp dụng vào cuộc sống và công việc...
“Với tôi, dủ là ở vai trò là chủ doanh nghiệp hay là cha, tôi đều duy trì thói quen đọc sách và trao cho cộng sự và con mình tình yêu với sách... Tôi vẫn có thói quen đi nhà sách, mua sách, đọc sách đều đặn dẫu có bận rộn bao nhiêu”, ông Nguyễn Văn Đức cho biết.
Trong vai trò Phó Ban Giám khảo cuộc thi: “Sách – người thầy, người bạn” năm 2024, nhà phê bình văn học Nguyễn Văn Hòa cho rằng, chỉ trong thời gian phát động đến khi kết thúc nhận bài là không dài nhưng đã nhận được 529 bài dự thi, với hơn 350 tác giả dự thi và đặc biệt hơn nữa tại cuộc thi này có rất nhiều sách hay được bạn đọc chia sẻ, giới thiệu. Đây là một tín hiệu đáng mừng cho việc đọc sách của chúng ta nói chung, của các bạn trẻ nói riêng nhất là trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay.
Tuy nhiên, Nhà phê bình Nguyễn Văn Hòa cũng tỏ ra lo lắng khi các bạn trẻ bị ảnh hưởng và chi phối bởi các nền tảng xã hội khác như: Zalo, Facebook, Tiktok... mà việc đọc sách của các em không được chú trọng đúng mức. Các em chưa thực sự đam mê và xem đọc sách là một thói quen. Nhất là các em học sinh, sinh viên khi nào cần đến các bài học, bài thuyết trình, tiểu luận, luận văn... thì mới vội vàng tìm đọc để đáp ứng cho bài làm của mình mà thôi. Thứ nữa là các em chỉ đọc theo phong trào, đọc theo tâm lý đám đông các sách viết về tình yêu tuổi teen... mà không thu nhận được những giá trị hữu ích làm nền tảng căn bản cho bản thân các em.
Vì thế, các trường học cần phải thường xuyên tổ chức các buổi giới thiệu sách, tuyên truyền vận động các em đọc sách. Định hướng cho các em các loại sách phù hợp với sở thích và lứa tuổi... Phải hướng dẫn cách thức, phương pháp, kỹ năng đọc sách cho các em ngay từ bậc tiểu học. Các bậc cha mẹ phải làm gương trong việc đọc sách và chia sẻ những ích lợi của việc đọc sách. Hình thành thói quen cho các em đọc sách mỗi ngày. Làm thế nào để việc đọc sách trở thành nét văn hóa cần phải có từ mỗi gia đình, cơ quan, trường học... Các nhà in, công ty sách cũng đóng vai trò chủ thể trong việc in ấn nhiều sách hay, chất lượng, quảng bá rộng rãi đến người đọc, bởi nhu cầu của bạn đọc ngày càng đòi hỏi khắt khe hơn...
Người trẻ sẽ lựa chọn cuốn sách phù hợp với mình!
Tại Tọa đàm, Nhà báo Khổng Loan, Phó Thư ký tòa soạn, Forbes Vietnam cho biết, ở góc nhìn nghề nghiệp và góc nhìn là một phụ huynh chia sẻ về văn hóa đọc của người trẻ ngày nay thì vai trò của cha mẹ đóng yếu tố quan trọng trong việc hình thành thói quen đọc sách và yêu văn hóa đọc. Vì để tạo được một người đọc tốt, phụ thuộc rất lớn vào thói quen từ nhỏ của các con. Kỹ năng và thói quen đọc cần được hình thành trong thời gian dài, nếu không được rèn luyện từ nhỏ sẽ khó có thể hình thành một người đọc tốt trong tương lai. Để duy trì thói quen này, mỗi ngày người đọc phải dành từ 10 đến 15 phút (có thể hơn), tùy theo thời gian cá nhân cho việc đọc.
Nhà báo Khổng Loan cũng mong rằng mỗi gia đình sẽ tạo không gian khuyến khích cho em nhỏ đọc sách. Việc khuyến khích con trẻ đọc sách, tạo mọi điều kiện để đọc và học từ sách là điều nên làm trong thời đại công nghệ số và hội nhập quốc tế. Đây chính là xu thế tất yếu của thời đại AI như hiện nay, dù đó là đọc sách ở những nên tảng nào...
Trong khi đó, Nhà văn trẻ Yang Phan lại cho rằng, là người trẻ, ngoài việc đọc sách trên giấy, họ hoàn toàn có thể được thực hiện thói quen đọc một cách linh hoạt và chủ động thông qua các nền tảng sách điện tử. Những cuốn sách về tâm lý đang được quan tâm nhiều hơn, phần nào phản ánh được nhu cầu của độc giả ngày nay. Việc đọc sách sẽ giúp người trẻ thấu hiểu nhiều hơn về xã hội từ đó giúp bản thân viết tốt hơn trong tương lai.
“Với tôi, người trẻ, tôi sẽ chọn các sách phù hợp với sở thích, đam mê và độ tuổi mình. Sẽ chọn sách tâm lý, chữa lành, văn chương mang yếu tố ngôn tình hơn là sách khoa học. Nếu có đọc sách khoa học, học thuật chỉ để làm tư liệu tham khảo, hoặc phục vụ công việc nhiều hơn...”, Yang Phan cho biết.
Về quan niệm “người trẻ thờ ơ với văn hóa đọc”, bà Phan Thị Mỹ Linh, CEO Công ty Cổ phần Văn hoá Sách Sài Gòn – Saigon Books cho biết, kinh nghiệm nhiều năm trong nghề kinh doanh và phát hành sách, hiện số lượng xuất bản sách hằng năm từ phía đơn vị thì đã thấy được người Việt không thờ ơ với câu chuyện đọc sách. Và nói giới trẻ không thờ ơ với câu chuyện đọc sách chưa đúng. Bởi ngoài sách học thuật thì còn có những cuốn sách xã hội vẫn nhận được sự quan tâm. Sách ra đời phải có đối tượng độc giả phục vụ. Và người trẻ cũng thế, phải hù hợp với họ, họ mới đón nhận.
CEO Phan Thị Mỹ Linh cũng viện dẫn, hiện lượng xuất bản sách cũng đã nhiều hơn so với những năm về trước. Đó được xem là tín hiệu tích cực của nhà xuất bản Việt Nam. Việc học tập thông qua sách là học tập chủ động những kiến thức mình muốn thu nạp. Ở Việt Nam cũng như các nước trên thế giới, người trẻ ngày nay không chỉ đọc sách giấy mà còn là đọc trên các nền tảng sách điện tử, nghe podcast.
Với những cuốn sách giải trí ở Việt Nam, các bạn ở độ tuổi nhỏ sẽ lựa chọn những cuốn sách về truyện tranh chiếm số lượng lớn, độ tuổi lớn hơn để tìm hiểu về cuộc sống, các bạn sẽ lựa chọn các tác phẩm văn học nghệ thuật, tản văn và kỹ năng sống, chiếm số lượng không nhỏ. Ngày nay các tác phẩm bán chạy trên thị trường sách đến từ rất nhiều tác giả Việt, qua đó thấy được tư duy của người trẻ Việt Nam cũng như cách nhìn nhận của họ đã sâu sắc hơn khi nói đến văn hóa đọc. Điều này lan tỏa giá trị không nhỏ trong việc đóng góp vào tinh thần học tập không giới hạn thông qua những trang sách trong cộng động. Và những cuộc thi sách và tọa đàm về sách như thế này sẽ phần nào đó khơi dậy, lan tỏa và trao đi tình yêu đọc sách, thói quen đọc sách và hình thành nếp văn hóa đọc trong mỗi người trẻ...
