Táo bón được định nghĩa là có ít hơn 3 lần đi đại tiện trong một tuần. Mặc dù táo bón không thường xuyên diễn ra phổ biến, tuy nhiên, ở một số người, táo bón gây cản trở sinh hoạt hoặc hạn chế làm các công việc hằng ngày. Táo bón mãn tính cũng là nguyên nhân khiến người bệnh phải rặn rất nhiều khi đi đại tiện và là triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau.
Nguyên nhân bị táo bón
1. Thiếu chất xơ
Theo bác sĩ Trần Ngọc Bảo, Phó Chủ nhiệm Bộ môn Nội Đại học Y dược TP HCM, một chế độ dinh dưỡng thiếu hụt chất xơ là nguyên nhân điển hình gây táo bón.
Chất xơ có vai trò bổ sung nước vào ống tiêu hóa, giúp phân mềm và dễ đi ngoài hơn. Bên cạnh đó, chất xơ không hòa tan ở ruột còn là môi trường lý tưởng để các vi lợi khuẩn cho hệ tiêu hóa phát triển.
Chất xơ có vai trò bổ sung nước vào, giúp phân mềm và dễ đi ngoài hơn
2. Không uống đủ nước
Một thói quen mà hầu hết các đối tượng táo bón đều mắc phải là uống không đủ nước. Nước có vai trò bài tiết chất thải, giải độc cho cơ thể. Đồng thời, nước còn có tác dụng làm mềm phân, chống táo bón, cung cấp cho quá trình bài tiết.
3. Lười vận động
Thói quen ít vận động khiến phân trong trực tràng bị ứ đọng và tích tụ lại, ruột hoạt động kém và dễ táo bón. Các đối tượng có thể bị táo bón do ít vận động như bà bầu, mẹ sau sinh, người già chức năng xương suy yếu,...
4. Trầm cảm
Theo một thống kê cho thấy, 33% số bệnh nhân bị táo bón có nguyên nhân trầm cảm. Người bị trầm cảm có thói quen ăn uống, sinh hoạt không điều độ. Việc ăn ngủ kém, khó ngủ có thể gây ảnh hưởng tới hoạt động của đường ruột.
Các thói quen cũng như thời gian chuyển hóa trong cơ thể của bệnh nhân trầm cảm cũng vì thế mà rối loạn và quá trình này có thể dẫn đến táo bón.
5. Lạm dụng thuốc Tây
Một số loại thuốc như thuốc giảm đau, thuốc trầm cảm có tác động đến ruột của bạn, giảm nhu động ruột, tình trạng phân tồn tại lâu và mất nước.
Thuốc giảm đau còn khiến hệ tiêu hóa giảm tiết dịch vào lòng ống khiến phân trở nên cứng hơn. Theo thống kê, có tới 50% người bệnh sử dụng thuốc giảm đau opioid bị táo bón. Loại thuốc này khiến hoạt động của nhu động ruột giảm, phân tồn tại trong trực tràng lâu hơn. Dùng thuốc giảm đau lâu ngày khiến táo bón thêm trầm trọng.
Lạm dụng một số thuốc giảm đau, trầm cảm...gây lên tình trạng táo bón
6. Nhịn đi ngoài
Thói quen nhịn đi vệ sinh hình thành trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày khi bạn quá bận rộn với công việc.
Khi trực tràng đầy phân, tín hiệu trực tiếp báo tới não bộ của bạn khiến bạn muốn đi vệ sinh. Nếu không thể đi ngoài ngay lập tức, ruột sẽ tiếp tục hấp thụ nước cho tới khi phân được đào thải hoàn toàn. Tình trạng này càng làm phân trở nên khô cứng, không đi ngoài được và gây nên táo bón.
7. Rối loạn tuyến giáp, thần kinh vận động
Hormone tuyến giáp ảnh hưởng tới hầu hết các bộ phận trong cơ thể, đặc biệt là hệ tiêu hóa. Người bị bệnh suy giáp thường mắc táo bón, còn người bị cường giáp sẽ gặp tiêu chảy và đau bụng.
Rối loạn tuyến giáp, thần kinh vận động cũng khiến bệnh nhân dễ rơi vào trầm cảm, lo âu. Đó cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc táo bón.
Cách chữa trị bệnh táo bón
1. Ăn thức ăn dạng sợi
Thực phẩm dạng sợi hoạt động như một loại thuốc nhuận tràng tự nhiên. Họ giúp phân của bạn giữ lại nhiều nước hơn, và do đó, số lượng lớn nó lên. Bạn nên bao gồm ít nhất 20-35 gam chất xơ trong chế độ ăn uống hàng ngày để giữ cho mọi thứ trôi chảy. Các nguồn thực phẩm giàu chất xơ bao gồm cải Brussels, cà rốt, táo, quả sung, ngũ cốc nguyên cám và đậu đen.
Hạt và các loại hạt như bí ngô, vừng, hướng dương hoặc hạt lanh cũng là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào. Tuy nhiên, một lưu ý: không ăn hạt lanh nếu bạn bị rối loạn chảy máu, tắc ruột hoặc huyết áp cao.
2. Ăn mận khô
Mận khô không chỉ giàu chất xơ mà còn chứa sorbitol, một loại đường làm lỏng phân giúp giảm táo bón một cách tự nhiên.
Nếu không thích mùi vị của mận khô, bạn có thể nhanh chóng uống một ly nước ép của nó. Tuy nhiên, nước ép có chứa ít chất xơ hơn trái cây, nhưng nó vẫn có tác dụng. Vì vậy, nếu có
3. Tiêu thụ chất tạo bọt
Các loại thảo mộc như hạt lanh, cỏ cà ri và psyllium có tác dụng nhuận tràng và làm mềm phân. Ăn chúng và uống nhiều nước nếu bạn đang bị táo bón. Ngoài ra, có những loại trà có sẵn với những chất bổ sung này, bạn cũng có thể thử.
4. Bao gồm sữa chua trong bữa ăn của bạn
Mặc dù người ta khuyên bạn nên tránh xa các sản phẩm từ sữa nếu bạn bị táo bón, nhưng sữa chua là một ngoại lệ. Sữa chua có thể giúp bạn đi đại tiện thường xuyên hơn và làm giảm cơn đau.
Táo bón được định nghĩa là có ít hơn 3 lần đi đại tiện trong một tuần. Mặc dù táo bón không thường xuyên diễn ra phổ biến, tuy nhiên, ở một số người, táo bón gây cản trở sinh hoạt hoặc hạn chế làm các công việc hằng ngày. Táo bón mãn tính cũng là nguyên nhân khiến người bệnh phải rặn rất nhiều khi đi đại tiện và là triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau.
5. Uống trà chanh mật ong
Pha trà bằng cách thêm mật ong và chanh vào nước. Mật ong là một chất nhuận tràng và cũng giúp giảm bớt vị chua của trà do chanh gây ra. Chanh hoạt động như một chất kích thích tự nhiên cho hệ tiêu hóa và giúp thải độc tố ra khỏi cơ thể.
6. Uống nhiều nước
Đàn ông nên uống ít nhất 3,7 lít và phụ nữ, 2,7 lít chất lỏng mỗi ngày. Điều này là do phân khô và cứng là nguyên nhân phổ biến nhất của táo bón, và uống đủ nước sẽ giữ cho cơ thể đủ nước và giúp phân dễ dàng đi qua.
Nước và nước ép trái cây là tốt nhất để chống táo bón. Nước ép lê và táo là thuốc nhuận tràng tự nhiên nhẹ, vì vậy bạn sẽ ngon hơn nếu chọn chúng. Tránh đồ uống có chứa caffein và nước sô-đa vì chúng là thuốc lợi tiểu - thay vì cung cấp nước cho cơ thể, chúng sẽ thực sự hút nhiều chất lỏng hơn từ đó.