1. DẠY CON THÔNG MINH BẰNG CÁCH TƯƠNG TÁC VỚI CON
Các nhà giáo dục đã quan sát và nhận thấy rằng, những đứa trẻ khi được sinh ra không được sự ôm ấp, yêu thương và chơi đùa cùng với bố mẹ sẽ chậm phát triển về não bộ hơn những đứa trẻ bình thường khác.
Những đứa trẻ đó có sự phát triển không đồng đều, trẻ thường có cảm giác chán nản, suy nghĩ lệch lạc, thậm chí có những đứa trẻ tử vong.
Ngược lại, việc cha mẹ tương tác tốt với trẻ, như ôm ấp, yêu thương,..sẽ giúp trẻ phát triển một cách bền vững về trí tuệ và tâm hồn. Tạo nền tảng tốt cho sự phát triển tư duy sau này.
Nói chuyện với con sẽ giúp con thông minh hơn
Hãy nói chuyện với trẻ và lắng nghe những gì trẻ nói. Điều này giúp con phát triển khả năng giao tiếp và ngôn ngữ cho con.
Ngay khi con còn trong bụng, mẹ hoàn toàn có thể nói chuyện với con, dù lúc này con chưa thể hiểu nhưng những nơ-ron thần kinh trong não bộ vẫn sắp xếp và thu thập thông tin.
Việc nói chuyện với con từ khi lọt lòng mẹ không chỉ tạo tiền đề cho bé phát triển khả năng ngôn ngữ, mà cũng như một cách để não bộ bé luôn luôn hoạt động, xử lý thông tin.
Đọc sách cho con nghe
Bạn cũng có thể đọc sách cho con nghe. Hãy bắt đầu đọc sách cho trẻ ngay cả khi trẻ chưa biết chữ.
Điều này sẽ đặt nền móng cho sự phát triển các kĩ năng ngôn ngữ. Những đứa trẻ được bố mẹ đọc sách cho nghe từ nhỏ có khả năng phát triển niềm đam mê đọc sách, có thành tích học tốt ở trường và thành đạt trong cuộc sống khi trưởng thành.
Đọc sách cho trẻ là một trong những họat động quan trọng để nuôi dạy con thông minh.
Mới đây, bức ảnh ông chủ facebook Mark Zuckerberg đọc sách “Vật lý lượng tử” cho con gái mới 2 tuần tuổi đã gây sốt trong cộng đồng mạng.
Trong con mắt người phương Tây, hành động mà chúng ta cho là “điên rồ” này lại là chuyện rất bình thường.
Việc đọc sách cho con nghe ngay từ khi còn bé giúp xây dựng khả năng ngôn ngữ ở trẻ và kích thích não bộ phát triển.
Phương pháp này cũng hình thành thói quen và tình yêu đối với sách vở của bé sau này.
Giúp con phát triển kỹ năng giao tiếp từ sớm
Các nhà khoa học tại Đại học Pennsylvania và Đại học Duke đã nghiên cứu 700 trẻ cho tới khi 25 tuổi.
Những trẻ mẫu giáo đã biết hòa đồng, hợp tác với bạn bè thì có tỷ lệ đỗ đại học và những thành công vượt trội cao hơn.
Những người gặp vấn đề về giao tiếp có nhiều nguy cơ trở thành tội phạm hay nghiện rượu hơn.
Nhiều cha mẹ đợi đến khi con lớn rồi mới rèn luyện kỹ năng giao tiếp cho con. Nhưng đó là một quan điểm sai làm cơ bản, Thực ra việc rèn luyện khả năng giao tiếp cho con càng sớm càng tốt.
2. DẠY CON THÔNG MINH BẰNG CÁCH PHÁT TRIỂN CÙNG LÚC CẢ 2 BÁN CẦU NÃO
Như các mẹ đã biết:
Bán cầu não trái có nhiệm vụ xử lý ngôn ngữ, tư duy trừu tượng, toán học, khoa học tự nhiên, sắp xếp, ghi nhớ từ ngữ và tri giác thời gian.
Còn bán cầu não phải có vai trò xử lý hình tượng tổng thể, khái niệm không gian, hội hoạ, khả năng cảm thụ âm nhạc, khả năng mô phỏng.
Tuy rằng mỗi bên bán cầu não có chức năng riêng, song chúng luôn tương hỗ lẫn nhau trong quá trình hoạt động.
Phát triển cân bằng và kết hợp cả bán cầu não trái và bán cầu não phải cùng lúc là một trong những nguyên tắc quan trọng để phát triển trí tuệ cho trẻ và công việc học tập sau này.
3. CHO TRẺ VUI CHƠI-CÁCH DẠY CON THÔNG MINH
Khi trẻ vui chơi là trẻ đang tạo ra nền tảng để phát triển các kỹ năng trí tuệ, xã hội, thể chất và tình cảm.
Khi trẻ được chơi cùng với những trẻ khác cũng là lúc trẻ phát triển và học hỏi các kĩ năng phối hợp, kết hợp ý tưởng, sự chú ý và cảm nhận của người khác.
Chơi cùng con
Quên đi rằng mình là người lớn và chơi cùng con giống như một người bạn đồng trang lứa cũng là bí quyết đơn giản trau dồi trí thông minh của con. Khi được chơi cùng, con học được cách tương tác, phối hợp với người khác thay vì tự kỷ với một đống đồ vật vô tri vô giác.
Lựa chọn đồ chơi phù hợp
Trên thị trường có biết bao đồ chơi dành cho trẻ em với những lời quảng cáo có cánh như đồ chơi trí tuệ, đồ chơi thông minh.
Tuy nhiên, nếu các mẹ không thật sự am hiểu thì sẽ mua phải những đồ chơi kém chất lượng, có hại cho con trẻ vì sản xuất không đạt tiêu chuẩn an toàn.
Mặt khác, đồ chơi trên thị trường rất nhiều. Cũng có một số loại đồ choi sẽ giúp trẻ phát triển khả năng sáng tạo và an toàn. Bên cạnh đó, có rất nhiều sản phẩm tuy giới thiệu là đồ chơi sáng tạo, giúp trẻ thông minh, nhưng thật tế thì ngược lại.
Đưa trẻ đi chơi
Một số địa điểm tốt bạn có thể đưa bé đến là viện bảo tàng và các điểm du lịch thu hút khách.
Đưa trẻ đi du lịch nước ngoài với giá cả phải chăng cũng là một lựa chọn tốt để trẻ có thể khám phá những điều mới.
Khám phá thế giới xung quanh, gần gũi với thiên nhiên
Trong khi một kỹ năng vô cùng quan trọng để trẻ nuôi dưỡng hứng thú và tài năng chính là gần gũi với thiên nhiên đôi khi lại bị bỏ qua.
Một chuyên gia tâm lý từng viết trong sách của mình rằng:
"Thiếu đi sự tiếp xúc với đại tự nhiên sẽ gây ảnh hưởng bất lợi đến tâm sinh lý của trẻ. Thay vì giảng dạy 100 bài học lý thuyết sơ khai thì hãy để trẻ gần gũi với thiên nhiên còn có nhiều lợi ích hơn"
Gần gũi với thiên nhiên giúp trẻ giữ được sự say mê và hứng thú sơ khai, thuần khiết nhất.
Nếu để ý tinh tế một chút, bạn sẽ phát hiện ra rằng khi trẻ được ra ngoài tiếp xúc với tự nhiên và chơi đùa sẽ trở nên khác hẳn so với khi ở nhà.
Những lúc này, một chiếc lá, một con sâu, một hạt giống, một đóa hoa… đều khiến trẻ cảm thấy đó là một vật đầy mới mẻ và thú vị.
Trong quá trình tiếp cận và quan sát vạn vật trong tự nhiên, trẻ không bị trói buộc bởi không gian nhỏ hẹp và khuôn mẫu trong gia đình mà hoàn toàn có thể thỏa thích khám phá mọi điều.
Đây chính là tiền đề giúp trẻ phát triển trí thông minh và óc sáng tạo.
4. KHUYẾN KHÍCH TRẺ VẬN ĐỘNG
Những bài rèn luyện thể chất không chỉ khiến trẻ khỏe mạnh và còn giúp trẻ phát triển thông minh.
Các bài tập sẽ giúp điều hòa lượng máu lên não và tái tạo các tế bào não.
Việc tập luyện tốt cho tinh thần của người lớn và đặc biệt hơn đối với trẻ nhỏ nó còn có tác dụng lâu dài đối với sự phát triển của não.
Ở những nước có nền giáo dục phát triển, việc giáo dục thể chất đặc biệt được chú trọng. Trẻ em bậc tiểu học được vui chơi thể dục, tham gia các hoạt động ngoài trời…
Nhờ những hoạt động này, giúp cho những đứa trẻ đó phát triển một cách cân đối và bền vững về thể chất, sức khoẻ, tâm hồn,…
Không như nước ta, trẻ em suốt ngày ngồi trong phòng học và ôm cuốn sách học vẹt, tối còn phải đi học thêm nữa chứ.
5. ÂM NHẠC, HỘI HOẠ LÀ MỘT PHẦN TRONG CUỘC SỐNG CỦA TRẺ
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra việc nghe nhạc có thể giúp trẻ phát triển trí nhớ, sự tập trung, động lực và việc học tập.
Âm nhạc cũng giúp giảm thiểu căng thẳng – nguyên nhân phá hoạt não bộ của trẻ.
Học cách chơi một số nhạc cụ cũng có ảnh hưởng đến khả năng suy nghĩ của não và cách đưa ra những lập luận – việc này đặt nền tảng tốt cho việc phát triển môn toán học trừu tượng sau này.
Nếu có thể hãy bắt đầu bằng việc cho trẻ học đàn piano. Sau khi đọc được các nốt nhạc và chơi được 10 nốt cùng một lúc trẻ sẽ dễ dàng học các nhạc cụ khác.
Nhưng điều quan trọng hơn cả là cần cho trẻ học chơi các nhạc cụ từ sớm, không quan trọng là nhạc cụ nào.
Mỹ thuật là một bức tranh tổng thể mà trẻ nhỏ có thể tưởng tượng ra và phát hoạ ra nó. Có thể đó là một nhân vật, một hình mẫu, một ước mơ nhỏ bé của trẻ.
Tuyệt đối người lớn không được xem thường những ước mơ từ nhỏ của trẻ. Người lớn biết cách giúp trẻ nuôi dưỡng ước mơ của mình, thì một ngày không xa, ước mơ đó của trẻ sẽ trở thành hiện thực.
6. ĐỂ CON QUAN SÁT-CHỨNG KIẾN BẠN LÀM NHỮNG VIÊC SÁNG TẠO
Trẻ con học thông qua việc bắt chước những hành động của người lớn.
Nếu trẻ nhìn thấy bạn gắn bó với những cuốn sách, viết lách hoặc làm những công việc sáng tạo chúng sẽ bắt chước và thông qua đó, dần dần theo quá trình chúng sẽ tìm tòi, khám phá và thông minh hơn.
7. CHO PHÉP TRẺ CHƠI NHỮNG TRÒ CHƠI THÔNG MINH TRÊN MÁY TÍNH
Những trò chơi thông tinh trên máy tính có thể dạy cho trẻ về các con số, toán học, âm nhạc, phát âm và nhiều lĩnh vực khác.
Các trò chơi này cũng giúp trẻ phát triển các kĩ năng phối hợp tay và mắt và “đào tạo” trẻ những kĩ năng liên quan đến máy tính, công nghệ sau này.
Quan trọng hơn, trẻ có thể vừa học vừa chơi. Vừa học vừa chơi một cách thoải mái, vui vẻ là cách tốt nhất để trẻ có thể lĩnh hội kiến thức.
Vấn đề là, cha mẹ phải là người kiểm soát để trẻ không được xem quá nhiều. Cũng như là việc lựa chọn một số kênh và ứng dụng phải được nghiên cứu và xem xét kỹ lưỡng.
Cách tốt nhất là kết hợp vừa học vừa chơi. Đây là một cách dạy con thông minh được nhiều cha mẹ trẻ áp dụng.
Đó là việc cho trẻ học những ứng dụng học toán và tiếng anh một cách sinh động và chất lượng, sẽ giúp trẻ yêu thích toán học và nâng cao khả năng ngoại ngữ sau này.
8. CHÚ Ý CHẾ ĐỘ ĂN UỐNG VÀ DINH DƯỠNG CHO TRẺ
Một chế độ thực phẩm phù hợp đặc biệt quan trọng trong việc nuôi dạy một đứa trẻ thông minh.
Chế độ ăn giàu protein như trứng, cá, thịt, đậu, lạc… sẽ giúp cải thiện sư chú ý, mức độ tỉnh táo và tư duy của trẻ.
Carbohydrates giúp cung cấp năng lượng để não sử dụng trong quá trình tư duy.
Nguồn carbohydrates dồi dào nhất bạn có thể tìm thấy trong ngũ cốc nguyên hạt và các loại trái cây.
Các loại carbohydrate chế biến và đường có ảnh hưởng xấu đến khả năng và mức độ tập trung của trẻ, vì vậy bạn cần lưu ý điều này. Vitamin và khoáng chất cũng rất quan trọng.
Các mẹ để ý sẽ thấy, những ngày nào trẻ được ăn uống đầy đủ chất, ăn ngon và hợp với khẩu vị thì ngày đó trẻ sẽ vui chơi rất mạnh khoẻ.
9. KHÔNG QUY CHỤP, ÁP ĐẶT VÀ CHỈ TRÍCH LỖI LẦM CỦA TRẺ
Không quy chụp, áp đặt
Đặc biệt, cha mẹ Nhật ít khi quy kết con trẻ như “Con thật lười biếng” hoặc “Sao con lì lợm thế”, bởi họ hiểu tâm lý của trẻ con.
“Khi bạn mắng con bạn là đồ con lợn 10 lần, chúng sẽ kêu ụt ịt vào lần thứ 11”.
Khi dùng những lời lẽ tiêu cực và quy chụp để mắng dạy con, trẻ con sẽ bị giáo dục đúng theo lối bị phủ nhận đó.
Không chỉ trích lỗi lầm của con
Cha mẹ thường kỳ vọng rất nhiều vào con cái của họ, và đôi khi vì kỳ vọng quá nhiều đã khiến họ thất vọng nặng nề bởi trẻ không đạt được những gì như họ mong muốn.
Chỉ trích những lỗi lầm của con là vấn đề thường thấy ở các gia đình hiện nay.
Nhưng các mẹ Nhật lại quan niệm rằng ai cũng có sai lầm và việc chỉ trích những lỗi lầm của người khác không giúp họ tốt hơn và đương nhiên việc chỉ trích đó càng không xảy ra với con cái của họ.
Khen và khích lệ con vào một ngày thích hợp
Nếu chỉ khen “Con tôi giỏi quá” thì sẽ biến trẻ thành tự phụ.
Không chỉ là khen trẻ mà cha mẹ Nhật thường khen hành vi mà trẻ đã làm như “Con mẹ tự xúc cơm thật cừ” hay “Ai mà tự thay quần áo giỏi thế nhỉ!”.
Khi trẻ được khen về một hành động cụ thể nào đó, chúng sẽ cố gắng làm tốt việc đó ở những lần kế tiếp để lại được cha mẹ hài lòng và khen ngợi.
Một trong những cách khen và khích lệ con hiệu quả được chia sẻ trong cuốn sách “Con cái chúng ta đều giỏi” của dịch giả Trần Đăng Khoa và Uông Xuân Vy.
Cuốn sách chỉ ra rằng: Lựa một ngày nào đó, khi trẻ có một biểu hiện nào đó tích cực, chẳng hạn như trẻ chủ động dọn dẹp các đồ chơi sau khi chơi xong, hoặc rửa chén. Đúng lúc đó, cha mẹ nên khen ngợi trẻ. Thì con sẽ nhận ra rằng, khi mình làm một việc tốt được bố mẹ khen…
Việc làm này sẽ làm động lực và trẻ sẽ cố gắng làm đều tốt hơn nữa vào ngày mai.
