Xin đừng “tiếp tay” cho sách giả

Hoàng Trường
Hành vi in và phát hành sách lậu gây thiệt hại kinh tế cho các nhà xuất bản, xâm hại bản quyền tác giả, làm thất thu cho ngân sách nhà nước… Ngoài ra, sách giả “tàn phá” thị trường kinh doanh xuất bản phẩm lành mạnh, phát tán những cuốn sách có tư tưởng chính trị sai lệch, nội dung văn hóa không lành mạnh.
anh-1-548-1626581593.jpg
Sản xuất, tiêu thụ sách giả “giết chết” ngành xuất bản.

Thực trạng nhức nhối

Sau nửa tháng truy xét và tổng hợp thông tin, ngày 6/7/2021 Công ty First News – Trí Việt đã chính gửi công văn đến các cơ quan chức năng và công an tại Hà Nội đề nghị kiên quyết xử lý hơn 50 trang Fanpage mạng xã hội: Tusachgiadinh1234, xuong.sach.sieu.re, khosachgiamgia, khosachtonghopgiare, khosachcu, MotSachHN, sachxakho, sachkinanghay.vn, Moingaymotcuonsachhay, hieusachcunoitienghanoi, hieusachgiagoc, hieusachhuongduong, docsachlanguonsong, sachhay.giare.khotangtrithuc, Monquacuocsong, MotSachHN, sachhaygiaretoanquoc, tusachonline24h, sachhaynendoc, nha.sach.hoa.phuong.do... đang rao bán công khai sách giả “Muôn kiếp nhân sinh” cùng “Đắc nhân tâm”, “Hạt giống tâm hồn”, “Nghĩ giàu làm giàu”, “Hành trình về Phương Đông” và hàng trăm đầu sách của các nhà xuất bản khác được bạn đọc yêu thích.

“Muôn kiếp nhân sinh” Phần 2 của tác giả GS. John Vu - Nguyên Phong được Ekip First News thực hiện liên tục 68 ngày đêm không nghỉ đã ra đời ngay giữa đại dịch biến thể Delta lần 4 quay lại Việt Nam. Cuốn sách đã tạo nên một hiện tượng văn hóa đọc lan tỏa mạnh mẽ. “Muôn kiếp nhân sinh” đến với hầu hết các tầng lớp xã hội khi tác giả đã lý giải, phân tích nguyên nhân sâu xa của đại dịch và các biến động tai ương đang diễn ra ở Việt Nam và trên thế giới.

Sau khi First News tiến hành đặt mua 26 đơn hàng “Muôn kiếp nhân sinh” 2 từ các trang trên đã rất ngạc nhiên khi các trang Fanpage khi giao hàng đã dùng các số điện thoại khác nhau, nhưng kho giao hàng lại hầu như tập trung ở địa chỉ 1150 Đường Láng, Hà Nội.

Khi thực hiện thiết kế cuốn sách thức tỉnh thời đại này, First News đã chống sản xuất giả khi dùng giấy Ford Nhật chất lượng cao, in sách 3 màu và 40 trang phụ bản in 4 màu nhưng nhiều bạn đọc đã rất bức xúc khi cầm trên tay những cuốn sách giả, bìa khá giống sách thật. Thế nhưng, nội dung ruột sách chỉ được in trắng đen trên giấy mỏng và kém chất lượng thay vì in màu trên giấy fort kem chất lượng cao, chống chói, bảo quản lâu.

Đáng chú ý, những người bán này không ngại thừa nhận với khách hàng đây là sách giả khi trao đổi mua bán. Ngoài “Muôn kiếp nhân sinh” - Phần 1 và 2, hàng trăm tựa sách nổi tiếng, thu hút nhiều bạn đọc trên cả nước từ trước đến nay cũng có thể dễ dàng mua được ở những người bán này với giá giảm 50% so với giá bìa, như: “Đắc nhân tâm”, “Quẳng gánh lo đi và vui sống”, “Hành trình về Phương Đông”, “Đi tìm lẽ sống”, “Dám nghĩ lớn”, “Nghĩ giàu & Làm giàu”, “Người giàu có nhất Thành Babylon”, “Người bán hàng vĩ đại nhất thế giới”, “Đánh thức con người phi thường trong bạn”…

First News - Trí Việt, đơn vị đang nắm giữ bản quyền và phát hành tác phẩm “Muôn kiếp nhân sinh”, cho biết: “Một phần lợi nhuận thu được từ việc phát hành tác phẩm “Muôn kiếp nhân sinh” và nhiều đầu sách khác được First News - Trí Việt sử dụng để quyên góp, cứu trợ đồng bào trên khắp mọi miền đất nước vượt qua thiên tai, lũ lụt, dịch bệnh. Do đó, hành vi vi phạm pháp luật, lộng hành và bất chấp này dẫn đến thiệt hại rất lớn cho cả bạn đọc lẫn đơn vị thực hiện, tạo ra những ảnh hưởng không tốt cho công bằng xã hội - nhất là trong giai đoạn của đại dịch”.

Một thực trạng nghịch lý, đó là hiện thực nhức nhối đang diễn ra mà bất kỳ ai cũng thấy: “Một cuốn sách thật muốn được xuất bản hợp pháp phải tiêu tốn hàng trăm loại chi phí, được thực hiện tâm huyết công phu ngày đêm cả năm trời, phải trải qua hàng chục lần kiểm duyệt mới được phát hành, thế nhưng hàng chục vạn cuốn sách giả “Muôn kiếp nhân sinh” đã được sản xuất tiêu thụ công khai đồng loạt ở các phố sách, trên hàng trăm trang FB, Fanpage bán sách giả chỉ sau 2 tuần khi sách thật có giấy phép phát hành? - Thì rõ ràng sản xuất ra một cuốn sách giả ở Việt Nam dễ dàng, thuận lợi, không tốn chi phí và có lợi nhuận cao hơn khi tâm huyết thực hiện một cuốn sách thật rất nhiều ?” - Chẳng lẽ bất công và tội ác trong ngành văn hóa này không được triệt phá thật sự được hay sao? Hay vì còn những lý do, góc khuất nào nữa?

Bộ sách “Nhật ký trưởng thành của đứa trẻ ngoan” do Minh Thắng Books mua bản quyền, liên kết xuất bản với Nhà xuất bản Dân Trí với hy vọng giúp các bạn nhỏ phát triển trí tuệ, niềm tin và năng lượng tích cực, những mẩu truyện thiếu nhi, truyện ngụ ngôn và truyện danh nhân đơn giản, sinh động. Bộ sách được phát hành tại các nhà sách chính thống, các siêu thị sách thuộc hệ thống trên toàn quốc. Tuy nhiên, hiện tại theo đại diện Minh Thắng Books, “Nhật ký trưởng thành của đứa trẻ ngoan” đang bị in lậu, rao bán tràn lan trên mạng có chất lượng rất kém, giấy mỏng, in xấu, màu xỉn, có thể gây ảnh hưởng đến thị lực người đọc. Đặc biệt, dễ nhận thấy là bộ sách này không hề có thông tin xuất bản, đơn vị in cũng như đơn vị phát hành.

Đây là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, gây ảnh hưởng không chỉ đến tác giả mà còn gây bức xúc cho toàn xã hội và cho các độc giả. Bởi nội dung của bộ sách lậu hiện không được bất kỳ nhà xuất bản nào tiến hành biên tập và kiểm định. Để ủng hộ sách thật, thay vì mua sách từ các nguồn không rõ ràng, sách trôi nổi trên mạng xã hội, độc giả có thể đặt mua bộ sách tại các nhà sách chính thống, các siêu thị sách thuộc hệ thống Fahasha, Phương Nam, Tiền Phong, ADC Books”, đại diện Minh Thắng Books chia sẻ.

anh-2-9848-1626581593.jpg
Cách phân biệt sách thật – sách giả “Muôn kiếp nhân sinh”.
anh-3-8551-1626581593.jpg
Các Fanpage mạng xã hội bán sách giả.

Các Fanpage mạng xã hội bán sách giả.

1.000 cuốn sách thật được in ra có tới 3.000 cuốn sách giả

Theo thống kê, chỉ tính riêng cho một đầu sách, cứ 1.000 cuốn sách thật được in ra có tới 3.000 cuốn sách giả cũng được in ra với giá bán rẻ hơn. Từ năm 2010 đến nay, có ít nhất 500.000 bản sách và gần 8 tấn bán thành phẩm sách giáo dục bị in lậu tại rất nhiều tỉnh, thành trong cả nước. Điều đáng nói, sách giả hiện đã đạt trình độ gần như sách thật và chỉ có người trong nghề mới phát hiện được.

Để chặn tình trạng bán sách giả, sách lậu, Phó Tổng Giám đốc Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam Lê Thành Anh kiến nghị, cần tiếp tục nâng cao nhận thức về phòng, chống in, tiêu thụ xuất bản phẩm cho người dân, thông qua việc đẩy mạnh tuyên truyền phổ biến pháp luật, phản ánh những tác hại, hậu quả của việc sử dụng xuất bản phẩm lậu, lên án những hành vi vi phạm, kêu gọi các lực lượng xã hội cùng quan tâm, chia sẻ các giải pháp góp sức ngăn chặn, từng bước đẩy lùi vấn nạn sách giả, sách lậu.

Thời gian tới, Cục Xuất bản - In và Phát hành sẽ rà soát thị trường, xây dựng hệ thống văn bản pháp luật về quy trình xử lý, xử phạt nghiêm các trường hợp in, phát hành, xuất bản phẩm giả, trên tinh thần để hoạt động xuất bản đi vào nền nếp; xây dựng cơ chế phối hợp giữa đoàn liên ngành phòng, chống in lậu Trung ương, các cơ quan chức năng, đoàn liên ngành phòng, chống in lậu địa phương để có chương trình tổng thể nhằm tăng cường phát hiện, phòng chống, xử lý nghiêm các hành vi sai phạm.

Bên cạnh các biện pháp căn cơ, mang tính lâu dài của các cơ quan chức năng, yếu tố quan trọng nhất trong “cuộc chiến” đối với các xuất bản phẩm giả, chính là những người mua sách. Mỗi độc giả chân chính cần tẩy chay sách giả, sách in lậu bằng cách không mua bán, trao đổi sách giả; tìm mua sách ở những cửa hàng, hiệu sách có uy tín... Bởi khi nói “không” với các xuất bản phẩm giả, người đọc đã góp phần thể hiện lối sống văn hóa, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và ủng hộ sự phát triển của ngành xuất bản Việt Nam...

Nghị định 159/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ, quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản có quy định, xử phạt hành vi in lậu từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi in xuất bản phẩm không có quyết định xuất bản (tức là in lậu); buôn bán sách lậu có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi tàng trữ, phát hành xuất bản phẩm in, nhân bản lậu, in giả, in nối bản trái phép… từ 300 bản trở lên. Hành vi in sách lậu còn vi phạm quy định tại Nghị định số 131/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính về quyền tác giả, quyền liên quan.

Như vậy, vi phạm trong lĩnh vực này đã có chế tài nhưng mức phạt lại chưa đủ sức răn đe. Các cơ quan chức năng cần xây dựng các chế tài xử phạt đủ mạnh để giảm thiểu vấn nạn sách giả đang “tấn công” văn hóa đọc.