Những suy tư của về Ngày Trái Đất và sự trỗi dậy của các khái niệm như ESG quả thật rất đáng để chúng ta cùng nhau nhìn nhận sâu sắc hơn. Giữa rừng thông điệp "xanh" và những hành động bề nổi, câu hỏi "Chúng ta làm vì điều gì?" vang lên như một lời nhắc nhở đầy trăn trở.
Trên thế giới và các doanh nghiệp lớn ở Việt Nam, ESG là ba trụ cột Môi trường, Xã hội và Quản trị, có thể được xem như một "ngọn" – một bộ khung hành động, một hệ thống đo lường để thúc đẩy trách nhiệm của doanh nghiệp. Nhưng như bạn đã tinh tế nhận ra, nếu "gốc" không vững, nếu thế giới quan chỉ xoay quanh lợi nhuận ngắn hạn, nhân sinh quan thờ ơ với cộng đồng, và giá trị quan thiếu đi sự minh bạch và liêm chính, thì ESG rất dễ trở thành một công cụ tô vẽ, một chiếc áo choàng "xanh" che đậy những toan tính vị kỷ.
Điều này đã được nhắc đến trong cuốn sách "ESG quan trọng, nhưng không đặc biệt hơn" của Tiến sĩ Phạm Việt Anh. Tựa đề này, thoạt nghe có vẻ nghịch lý, nhưng lại chứa đựng một sự thật đáng suy ngẫm. ESG là quan trọng, không thể phủ nhận vai trò của nó trong bối cảnh hiện tại. Nhưng nó không "đặc biệt hơn" những giá trị cốt lõi, những nguyên tắc đạo đức và tầm nhìn dài hạn thực sự định hình nên bản chất của một tổ chức.
Cuốn sách này không chỉ đơn thuần là một bản tổng hợp lý thuyết, mà còn là một sự phản biện khoa học sâu sắc và những đề xuất thực tiễn. Nó dám đặt ra những câu hỏi khó, đi sâu vào "tâm thức" của hành vi, thay vì chỉ tập trung vào những biểu hiện bên ngoài. Điều này có thể khiến một số nhà lãnh đạo quen với việc "chạy theo xu hướng" cảm thấy "thiếu thực tế". Nhưng chính sự "thiếu thực tế" bề ngoài ấy lại là chìa khóa để chúng ta nhìn nhận lại những gì đang diễn ra ở tầng sâu hơn.
Chúng ta đang sống trong một thế giới mà mọi thứ có nguy cơ bị "chiến dịch hóa", kể cả những nỗ lực bảo vệ môi trường và hướng tới một xã hội tốt đẹp hơn. Những hình ảnh trồng cây, tái chế, những cam kết giảm phát thải... nếu không xuất phát từ một động cơ chân chính, rất dễ trở thành những chiêu trò marketing, những công cụ để cải thiện thứ hạng ESG mà không thực sự mang lại sự thay đổi bền vững.
"ESG chỉ quản được hành vi, không quản được tâm thức." Câu nói này của tác giả Phạm Việt Anh thật sự thấm thía. Chúng ta có thể xây dựng những quy trình, những báo cáo ESG phức tạp, nhưng nếu "tam quan" của người lãnh đạo, của tổ chức không hướng đến những giá trị chân thực, thì tất cả chỉ là một vở kịch được dàn dựng công phu.
Vậy, đâu là giải pháp? Cuốn sách "ESG quan trọng, nhưng không đặc biệt hơn" không phủ nhận giá trị của ESG, mà kêu gọi chúng ta đừng đặt kỳ vọng quá mức vào nó. Điều quan trọng hơn là phải quay trở lại bồi đắp cái "gốc" – xây dựng một thế giới quan tôn trọng tự nhiên, một nhân sinh quan coi trọng con người và một hệ giá trị đề cao sự minh bạch và trách nhiệm.
"Đừng để cái ngọn lấn át cái gốc." Lời nhắc nhở này không chỉ dành cho các doanh nghiệp, mà còn dành cho tất cả chúng ta. Mỗi hành động nhỏ trong cuộc sống hàng ngày, từ cách chúng ta tiêu thụ, ứng xử với những người xung quanh, đến cách chúng ta đưa ra quyết định, đều phản ánh "tam quan" của chúng ta.
Cuối cùng, câu hỏi "Rốt cuộc, ta làm tất cả những điều này – để làm gì? Vì ai?" vẫn là câu hỏi then chốt. Liệu chúng ta hành động vì một hành tinh xanh thực sự, vì một xã hội công bằng và tốt đẹp hơn, hay chỉ vì những lợi ích ngắn hạn và những con số trên bảng xếp hạng?
Cuốn sách là một tiếng chuông cảnh tỉnh, một lời mời gọi sâu sắc đến chúng ta, dù bạn là một doanh nghiệp, một nhà quản lý, hay đơn giản là một người quan tâm đến tương lai của hành tinh này, những trang sách ấy có thể mang đến những góc nhìn mới, những chiêm nghiệm giá trị để chúng ta cùng nhau xây dựng một tương lai bền vững hơn, không chỉ ở bề ngoài mà còn từ tận sâu bên trong.
"One is all, all is one." Sự liên kết và tương hỗ giữa mỗi cá thể, mỗi tổ chức và Trái Đất này là không thể phủ nhận. Để thay đổi thế giới, có lẽ chúng ta cần bắt đầu từ việc thay đổi chính mình, từ việc định hình lại "tam quan" – nền tảng cho mọi hành động hướng tới sự bền vững.
