Cách hạn chế 'dương tính giả' khi test nhanh Covid-19

Để hạn chế hiện tượng 'dương tính giả', người dân chỉ nên test nhanh Covid-19 nếu có triệu chứng của bệnh hoặc yếu tố dịch tễ, đồng thời lựa chọn đúng loại test được Bộ Y tế cấp phép.
Việc lấy mẫu test nhanh SARS-CoV-2 thực hiện tại nhà và ở cơ sở y tế.
Việc lấy mẫu test nhanh Covid-19 thực hiện tại nhà và ở cơ sở y tế. (Nguồn: Vietnamnet)

Hiện nay, dù giá kit test nhanh đang "nhảy múa" trên thị trường nhưng mặt hàng này chưa bao giờ hết nóng. Bởi test nhanh SARS-CoV-2 là phương pháp rất dễ thực hiện, cho kết quả nhanh để phát hiện người mắc Covid-19.

Tuy nhiên, test nhanh kháng nguyên vẫn có thể cho ra kết "quả dương tính" giả, gây lo lắng. Thậm chí, với kết quả đó, một số người sẽ tự mua thuốc điều trị, gây hại đến sức khỏe.

Bác sĩ Trương Hữu Khanh, nguyên Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP. Hồ Chí Minh cho rằng, chỉ khi nào có triệu chứng hoặc yếu tố dịch tễ, bạn mới cần thực hiện test nhanh.

Khi test nhanh hiển thị 2 vạch bên cạnh chữ C và chữ T, nghĩa là mẫu bệnh phẩm dương tính. Nếu chỉ hiển thị 1 vạch bên cạnh chữ C, nghĩa là âm tính. Với nhiều loại que test khác nhau, màu hiển thị của vạch có thể là đỏ, xanh, hoặc đen. Tuy nhiên, ý nghĩa không thay đổi.

Trong một số trường hợp, vạch ở chữ T không rõ ràng, mờ, nhạt, khiến người dân lo lắng, không chắc chắn về độ chính xác. Nhiều mẫu test còn bị nhòe ở vùng hiển thị, cũng không thể xác định kết quả âm hay dương tính.

Bác sĩ Trương Hữu Khanh khuyến cáo, người dân nên mua các loại test nhanh kháng nguyên nằm trong danh sách công bố của Bộ Y tế. Đồng thời, thực hiện đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Khi lấy mẫu, tùy theo mỗi bộ kit test sẽ phải thực hiện lấy mẫu dịch tỵ hầu hoặc dịch mũi. Dịch tỵ hầu và dịch mũi có thao tác lấy mẫu khác nhau, độ sâu của que thử cũng khác nhau. Do đó, việc đọc kỹ hướng dẫn trên bao bì bộ kit test rất quan trọng.

Người dân cần lưu ý, khi nhỏ dung dịch chứa mẫu bệnh phẩm vào khay đựng, phải đặt trên mặt phẳng, không lắc nghiêng, không sốt ruột và tác động đến mẫu test.

Mẫu test nhanh phải chờ đủ thời gian để cho kết quả đúng. Thời gian này được ghi rõ trong hướng dẫn sử dụng của mỗi bộ kit test khác nhau, thông thường từ 15-30 phút. Nếu 2 vạch xuất hiện sau khung thời gian trên bao bì hướng dẫn, rất có thể là dương tính giả.

Bên cạnh đó, điều kiện bảo quản mẫu, nồng độ virus trong mẫu bệnh phẩm cũng ảnh hưởng đến độ nhạy của xét nghiệm nhanh.

Các bác sĩ cho biết, trong trường hợp khay thử không hiện cả vạch C và T, hoặc chỉ hiện vạch T thì kết quả này không có giá trị. Lúc này, người dân phải thực hiện lại xét nghiệm nhanh theo đúng hướng dẫn hoặc liên hệ với cơ quan y tế để được hỗ trợ.

Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP. Hồ Chí Minh cũng khuyến cáo, người dân cần lưu ý: test nhanh kháng nguyên virus SARS-CoV-2 thường có nhiệt độ bảo quản từ 2 - 30 độ C.

Khi sử dụng test tránh ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp. Kiểm tra hạn sử dụng trước khi dùng, tuyệt đối không sử dụng bộ kit test đã hết hạn. Nghiêm túc thực hiện theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Cũng theo Trung tâm Phát triển Truyền thông và Sức khỏe (HCDC), quy định hiện nay, xét nghiệm kháng nguyên nhanh dương tính với SARS-CoV-2 được xác định là F0 trong 3 điều kiện sau:

Thứ nhất, là người tiếp xúc gần F1. Thứ hai, là người có ít nhất 2 trong số các biểu hiện lâm sàng: sốt; ho, đau họng, chảy nước mũi, nghẹt mũi, đau người, mệt mỏi, ớn lạnh… Thứ ba, là người có kết quả xét nghiệm nhanh 2 lần liên tiếp dương tính, cách nhau 8 giờ và có yếu tố dịch tễ.