Mạch nguồn và dòng chảy văn hóa
Những nghiên cứu khảo cổ học cho thấy, làng nghề thủ công Việt Nam có lịch sử phát triển hàng nghìn năm. Các làng nghề không chỉ tạo lập thành mô hình kinh tế, giúp đời sống, văn hóa - xã hội phát triển mà còn giúp những người thợ thủ công sáng tạo hơn, trở thành nơi hội tụ của tinh hoa văn hóa Việt. Dưới bàn tay tài hoa của nghệ nhân, nhiều sản phẩm đã trở thành tác phẩm nghệ thuật và có mặt ở nhiều bảo tàng danh tiếng trên thế giới như: gốm sứ, điêu khắc, sơn mài… Theo thống kê của Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, cả nước có trên 5.400 làng nghề, trải dài khắp 3 miền Bắc – Trung – Nam với khoảng 50 nhóm nghề bao gồm: gốm sứ; mây tre đan; sản phẩm từ cói – lục bình; điêu khắc gỗ; sơn mài; thêu; điêu khắc đá; dệt thủ công; giấy; tranh nghệ thuật; kim khí;…. tạo việc làm cho hàng chục triệu lao động.
Với định vị “là bảo tàng của tương lai”, nơi thẩm thấu các giá trị đương đại và tiếp biến của đời sống, cùng đặc tính Sống - Mở - Tương tác, nhiều năm qua Bảo tàng thế giới Cà phê luôn tổ chức các triển lãm định kỳ, không chỉ giới thiệu về lịch sử cà phê thế giới mà còn có nhiều sự kiện sáng tạo, văn hóa, nghệ thuật thường niên giúp nơi đây trở thành trung tâm sáng tạo, phát triển văn hóa cộng đồng của Tây Nguyên. Với các đặc tính Sống - Mở - Tương tác, nhiều năm qua Bảo tàng Thế giới Cà phê đã tổ chức các triển lãm định kỳ, không chỉ giới thiệu về lịch sử cà phê thế giới mà còn có nhiều sự kiện sáng tạo, văn hóa, nghệ thuật thường niên như: lễ hội “Thả diều thả ước mơ”, giới thiệu nghệ thuật làm diều truyền thống của làng diều sáo Bá Dương (Hà Nội) và nghề làm diều H’la Jar của người Ê-đê; phục chế Lễ Dâng cúng Cà phê của người Ê-đê; triển lãm cây nêu của các dân tộc Việt, giao lưu văn hóa nghệ thuật dệt thổ cẩm truyền thống & vải Batik Indonesia;...
Nhằm hưởng ứng ngày Quốc tế Bảo tàng 18/5/2022 và giúp cộng đồng thấy được sức sống trường tồn của di sản văn hóa dân tộc; sức sáng tạo bền bỉ của người Việt; tôn vinh các nghệ nhân, những người thợ thủ công, Bảo tàng Thế giới Cà phê tổ chức: Triển lãm “Vẻ đẹp của Làng nghề Việt” với sự tài trợ của Tập đoàn Trung Nguyên Legend từ ngày 15/5/2022 đến ngày 15/6/2022.
Toàn bộ ý tưởng sắp đặt và trưng bày các sản phẩm của triển lãm “Vẻ đẹp của làng nghề Việt” thể hiện ý nghĩa một mạch nguồn văn hóa chảy liên tục hàng ngàn năm. Triển lãm được bắt đầu từ sản phẩm của các làng nghề, nghề vẫn bảo tồn được quy trình sản xuất thủ công truyền thống đến các khu vực trưng bày sản phẩm áp dụng kỹ thuật, công nghệ hiện đại. Ý tưởng sắp đặt của “Vẻ đẹp của làng nghề Việt” lấy cảm hứng từ các tác phẩm sắp đặt của Nhà điêu khắc - Thiết kế Richard Long và được Bảo tàng Thế giới Cà phê phát triển, sáng tạo, giúp làm nổi bật các bộ sưu tập, sản phẩm trưng bày của triển lãm.
Tinh hoa truyền thống - Cảm hứng tương lai
Triển lãm Vẻ đẹp của làng nghề Việt đã có hơn 17 nghề, làng nghề cùng hơn 35 nghệ nhân tham gia đến từ khắp 3 miền Bắc – Trung – Nam như: Làng nghề mây tre đan Phú Vinh (Hà Nội); làng tơ lụa Cổ Chất (Nam Định); làng nghề đúc đồng Phước Kiều (Quảng Nam), làng nghề gốm Bàu Trúc (Ninh Thuận), Hợp tác xã dệt thổ cẩm Tơng Bông (Đắk Lắk)… cùng hàng chục loại hình nghề thủ công truyền thống như: nghề chế tác nhạc cụ, nghề tạc tượng gỗ của các dân tộc Ê-đê… tham gia trưng bày, giới thiệu. Với thông điệp “Tinh hoa truyền thống – Cảm hứng tương lai”, triển lãm “Vẻ đẹp của Làng nghề Việt” cũng nhận được sự hưởng ứng của nhiều nghệ sĩ trẻ cùng nhiều sản phẩm thủ công độc đáo được sáng tạo, phát triển từ cảm hứng văn hóa truyền thống, tiêu biểu như: bộ sưu tập giày Annam Heritage của họa sĩ trẻ La Quốc Bảo (Kiên Giang); tranh Đông Hồ - tranh Hàng Trống vẽ lại dựa trên kỹ thuật đồ họa hiện đại của họa sĩ trẻ Xuân Lam (Hà Nội); bộ sản phẩm trang sức chế tác trên thổ cẩm và gốm; nghệ thuật giấy Trúc chỉ - đỉnh cao của nghệ thuật làm giấy thủ công Việt Nam, duy nhất có trên thế giới… hay những sản phẩm sơn mài khảm trai hay nón sen của họa sĩ Nguyễn Thanh Thảo đến từ Huế vô cùng tinh xảo, độc đáo.
“Nghệ thuật giấy Trúc chỉ và tranh Trúc chỉ tôi đã biết đến từ lâu nhưng chưa có cơ hội được chiêm ngưỡng. Hôm nay tới thăm quan Bảo tàng Thế giới Cà phê và được trực tiếp nhìn, cảm nhận sản phẩm khiến tôi rất xúc động vì người Việt đã sáng tạo ra một loại sản phẩm rất độc đáo dựa trên nghề làm giấy thủ công, trở thành một sản phẩm nghệ thuật ứng dụng trong các không gian nội thất. Triển lãm có quy mô và hội tụ được các làng nghề, các sản phẩm thủ công đặc trưng của khắp 3 miền Bắc – Trung – Nam và rất ý nghĩa” – anh Vũ Quốc Trọng, du khách từ Đà Nẵng.
Trong thời gian diễn ra triển lãm “Vẻ đẹp của làng nghề Việt” khách tham quan sẽ được tìm hiểu quy trình sản xuất thủ công của các làng nghề, nghề truyền thống như các hoạt động trải nghiệm cách làm gốm của người M’nông, đúc đồng thủ công, đan lát, cách chế tác nhạc cụ… Triển lãm kéo dài từ 15/5/2022 đến 15/6/2022.
