Thuật phong thủy là môn chuyên nghiên cứu địa thế, phương hướng, cải tạo về thiên nhiên về mặt hình trái đất nhằm đem lại những lợi ích tối đa và hạn chế tối thiểu cho tai họa con người. Với quan điểm “Thuận theo trời thì đất tồn tại, ngược với trời thì đất suy vong”, có thể coi phong thủy là một cách mà con người hòa đồng vào tự nhiên để tồn tại và phát triển.
Phong là khí chuyển động, thủy là dòng nước. Khí có thiên khí do ông trời sinh ra, không thể thay đổi, địa khí do đất sinh ra và nhân khí là do con người sinh ra. Cái “sinh khí” ấy vô cùng phức tạp, liên quan đến long mạch, minh đường, huyệt vị, dòng chảy, hướng, vị. Khí được giải thích như nguồn năng lượng, tụ vào thành hình, biến đổi từ dạng này sang dạng khác, muôn hình vạn trạng.
Một điều đã được khoa học khẳng định là môi trường sống tác động rất lớn tới con người. Y học hiện đại có nhiều nghiên cứu cho thấy những yếu tố môi trường như nguồn nước, không khí… đặc biệt là điện trường, từ trường trái đất ảnh hưởng tới sức khỏe, có thể gây dịch bệnh, thậm chí là di truyền sang đời con cháu. Vậy thì việc xác định những địa điểm thuận lợi để sinh sống là cần thiết. Trong bài toán ấy, các phương pháp khoa học tiên tiến và phong thủy cổ truyền có nhiều nét tương đồng.
Theo thuật phong thủy, trong một ngôi nhà, những bố cục cầu thang, phòng ngủ, bếp ăn hay nhà vệ sinh, nước thải được bố trí vào các “cung tốt, xấu”, hay cửa sổ, cửa ra vào là nơi hấp thụ “khí”, hanh thông. Những điểm này không hề có sự xung đột với thiết kế kiến trúc hiện đại về sự ưu tiên ánh sáng – không khí – nguồn nước để tạo nên một môi trường trong lành.
Thuật phong thủy dùng đá thạch anh quý hiếm treo trong nhà để “tăng thêm dương khí, chống lại các âm khí và tà khí”. Khoa học tự nhiên cũng đã chứng minh, loại đá này phát ra những xung vi ba làm thay đổi từ trường khu vực xung quanh nó.
Những bức tranh sơn thủy, tượng gỗ, tượng đồng, chuông gió và các loại đèn được treo theo quy luật phong thủy, rất hài hòa âm – dương, tạo cảm giác tin cậy. Những bức tường sơn theo phong thủy có màu sắc hài hòa không kém sự trình bày của các kiến trúc sư học theo giáo trình hiện đại. Những đài phun nước được “trấn” đâu đó chắc chắn sẽ đạo ra cảm giác mát mẻ, trong lành.
Thêm nữa, đôi khi những sự sắp đặt nói trên lại tạo ra những niềm tin rất mãnh liệt. Điều này cũng không xung đột với khoa học hiện đại, vì khi có niềm tin, con người sẽ sống vui vẻ, sống khỏe, tự tin và dễ đạt được mục đích hơn.
