Chất lượng không khí trong nhà là chất lượng không khí bên trong hoặc xung quanh các tòa nhà và công trình kiến trúc, đặc biệt vì nó liên quan đến sức khỏe và sự thoải mái của những người cư ngụ trong tòa nhà. Hiểu và kiểm soát các chất ô nhiễm phổ biến trong nhà có thể giúp bạn giảm nguy cơ lo lắng về sức khỏe.
Ảnh hưởng sức khỏe từ các chất ô nhiễm không khí trong nhà có thể bị ảnh hưởng ngay sau khi tiếp xúc hoặc có thể nhiều năm sau đó.
1. Nấm mốc
Nấm mốc bám trên tủ
Khi vật liệu xây dựng hoặc đồ đạc trong nhà bị ẩm ướt trong một khoảng thời gian đủ dài, nấm mốc và vi khuẩn thường sinh sống trên vật liệu. Các loại nấm mốc và vi khuẩn có thể tạo ra các hạt cực nhỏ trong không khí, một số có chứa chất gây dị ứng hoặc hóa chất có khả năng gây viêm trong hệ hô hấp. Nấm mốc và vi khuẩn cũng là nguồn cung cấp các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi có mùi trong không khí. Độ ẩm tương đối cao trong nhà hoặc tòa nhà ẩm ướt cũng có thể làm tăng số lượng mạt bụi nhà xuất hiện và là nguồn sống của các chất gây dị ứng trong nhà. Nhiều vật liệu xây dựng cũng thải hóa chất vào không khí và độ ẩm tăng lên trong các vật liệu xây dựng này cũng có thể dẫn đến tăng tỷ lệ thải của các hóa chất không vi khuẩn ở dạng khí, ví dụ như formaldehyde.
2. Khí đốt
Nhiều người có thói quen dùng khí đốt trong nhà gây ô nhiễm không khí
Khoảng 3 tỷ người vẫn nấu ăn bằng nhiên liệu rắn (như củi, chất thải cây trồng, than củi, than đá và phân) và dầu hỏa. Trong các đám cháy và bếp lò kém hiệu quả, hầu hết những người này đều nghèo và sống ở các nước có thu nhập thấp và trung bình.
Các phương pháp nấu ăn này không hiệu quả, sử dụng nhiên liệu và công nghệ gây ô nhiễm không khí gia đình ở mức độ cao với một loạt các chất ô nhiễm có hại cho sức khỏe, bao gồm cả các hạt bồ hóng nhỏ xâm nhập sâu vào phổi. Trong những ngôi nhà được thông gió kém, khói trong nhà có thể cao hơn 100 lần so với mức chấp nhận được đối với các hạt mịn. Mức độ tiếp xúc đặc biệt cao ở phụ nữ và trẻ nhỏ, những người dành nhiều thời gian nhất ở gần lò sưởi trong nhà.
3. Sơn tường
Lượng VOC trong sơn có thể gây ra ô nhiễm không khí trong nhà
Hầu hết các loại sơn đều giải phóng VOC (các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi) - các chất hóa học dễ bay hơi vào không khí - có thể gây ra các vấn đề về chất lượng không khí trong nhà. Mức VOC trong nhà cao nhất trong quá trình sơn và ngay sau đó khi lớp sơn mới khô.
Đối với các trường hợp mắc bệnh viêm xoang và hen suyễn, người bệnh có nguy cơ trầm trọng hơn nêu hít phải khí độc này lâu dài.
Bên cạnh đó, nhiều hộ gia đình khi sơn nhà xong được một thời gian đã gặp phải hiện tượng tường bị bong tróc, thấm dột, hư hỏng và vô hình tạo ra những ổ chứa vi khuẩn trên bề mặt tường.
4. Khói thuốc lá
Khói thuốc có thể bám trên các bề mặt rèm cửa, thảm, cơ thể người
Với hơn 7000 độc chất hóa học (trong đó có hơn 70 chất gây ra ung thư) được tìm thấy trong khỏi thuốc là nguyên nhân chính gây ra các bệnh liên quan đến đường hô hấp, trong đó có ung thư phổi, dù bạ là người hút thuốc chủ động hay thụ động.
Khói thuốc có thể bám trên các bề mặt rèm cửa, thảm, cơ thể người,... và trở thành nguyên nhân phổ biến gây ra ô nhiễm trong nhà.
5. Các chất tẩy rửa trong nhà
Gel xịt tóc cũng không nằm ngoài danh sách các vật dụng gây ô nhiễm không khí trong nhà
Hóa chất gia dụng là một nhóm lớn, không đồng nhất có chứa. Ví dụ là chất tẩy rửa, đồ nội thất, chất làm mát không khí, sản phẩm giặt là, keo dán, sơn, dụng cụ tẩy sơn, sản phẩm chăm sóc cá nhân, v.v. Các sản phẩm được sử dụng chủ yếu là chất lỏng nhưng một số là bình xịt. Nến và một số chất làm mát không khí (hương) được đốt cháy. Các sản phẩm này có thể phát ra các hợp chất dễ bay hơi và bán bay hơi hoặc giải phóng các hạt và khí dung có thể hít phải. Các sản phẩm tiêu dùng, việc sử dụng chúng và nồng độ phát thải tiếp theo ở các khu vực trong nhà có thể khác nhau nhiều ở các hộ gia đình.
6. Nến thơm
Ô nhiễm từ nến không chỉ làm đổi màu tường, trần nhà và các vật dụng trong nhà
Nến làm bầu không khí tăng thêm sự ấm áp cho ngôi nhà, nhưng một số loại nến có thể góp phần gây ra vấn đề ô nhiễm không khí trong nhà bằng cách phát tán các chất dạng hạt (muội nến) vào không khí. Ô nhiễm từ nến không chỉ làm đổi màu tường, trần nhà và các vật dụng trong nhà mà còn có thể làm ô nhiễm hệ thống thông gió. Điều này đặc biệt đúng đối với các ống dẫn được làm từ "tấm ván" sợi thủy tinh. Có vẻ như nến làm từ dầu mỏ (parafin) và nến thơm là những đối tượng phạm tội nặng nhất. Hầu hết các loại nến trên thị trường hiện nay đều được làm từ sáp parafin hoặc hỗn hợp parafin và các loại sáp khác. Parafin là một dẫn xuất của dầu mỏ. Khi bị đốt cháy chúng sẽ giải phóng các chất độc gây ung thư như benzen, toluen, formaldehyde, acetaldehyde, acrolein và bồ hóng vào không khí. Khí thải từ nến parafin chứa nhiều chất độc tương tự được tạo ra khi đốt nhiên liệu diesel. Nó giống như khởi động một động cơ diesel bên trong ngôi nhà của bạn!
7. Lông thú cưng
Việc sở hữu một con vật cưng với bộ lông xù đi kèm với những nguy cơ về sức khỏe
Việc sở hữu một con vật cưng với bộ lông xù đi kèm với những nguy cơ về sức khỏe. Lông chó hoặc mèo của bạn có thể gây phiền toái khi bạn dọn dẹp, nhưng lông đó có tác động nghiêm trọng hơn một chút đến chất lượng không khí của bạn. Da lông thú cưng là những mảnh da cực kỳ nhỏ mà bất kỳ thú cưng nào có lông đều rụng cùng với lông của nó. Nếu ai đó bị dị ứng với động vật dạng hạt đó, lông của vật nuôi là thứ gây ra phản ứng. Ngoài bản thân da, các chất gây dị ứng như nước bọt, nước tiểu và phân có thể gây ra các phản ứng dị ứng. Nếu vật nuôi tự liếm và không khí và da sau đó bị rụng đi, lông của vật nuôi có thể mang theo các chất gây dị ứng cùng với nó.
8. Thảm chùi chân
Trong nhà, trẻ em có nhiều khả năng tiếp xúc với ô nhiễm trong thảm
Thảm có thể bẫy các chất ô nhiễm như lông thú cưng, chất gây dị ứng gián, ô nhiễm hạt, chì, bào tử nấm mốc, thuốc trừ sâu, bụi bẩn. Khí độc trong không khí có thể dính vào các hạt nhỏ đọng lại thành thảm. Các chất ô nhiễm này có thể xâm nhập vào không khí trong quá trình cải tạo, hút bụi hoặc thậm chí các hoạt động hàng ngày như đi trên thảm. Trong nhà, trẻ em có nhiều khả năng tiếp xúc với ô nhiễm trong thảm. Chúng dành thời gian chơi trên sàn và đặt tay vào miệng. Nếu một khu vực rộng lớn được trải thảm, có thể rất khó loại bỏ các chất gây ô nhiễm và dị ứng không khí trong nhà.