Lắng lòng cùng cỏ khô…

Trải qua những tháng ngày “ngồi nhà” vì Covid-19, tâm trạng tôi thực sự khủng hoảng. Tôi lên mạng đọc, xem đủ thứ. Thấy mọi chuyện rối bời. Không thiết làm gì nữa. Rồi tôi ngồi uống một mình. Đầu óc càng bức bối. Cứ thế, cuộc sống, công việc của tôi bắt đầu xuống dốc...

Qua năm 2022, tôi nhận được cuốn bút ký Cỏ khô lầm lỡ muốt mùa của Nguyễn Hàng Tình từ Đà Lạt gởi xuống. Hỏi thăm mới biết, trong những ngày tôi ngồi vò đầu bứt tai thì anh ngồi viết, chỉnh sửa những bài bút ký sâu thẳm của lòng mình đem in sách. Sách do Nhà xuất bản Đà Nẵng và Phanbook in thật đẹp.

Bao ký ức chợt ùa về. Đà Lạt mộng mị những ngày sinh viên. Rồi các tỉnh Tây Nguyên nơi tôi có nhiều bạn bè, công việc. Thế nhưng trôi theo giọng chữ của Nguyễn Hàng Tình, tôi mới biết mình chả hiểu gì về Đà Lạt, về Tây Nguyên, về bản ngã vẹn nguyên của thiên nhiên huyền bí.

29 bút ký được anh chia làm 3 chương: Cỏ dại, Loài thượng đẳng và Ảo ảnh nhiệt đới. Văn Nguyễn Hàng Tình giao hoan thấm đẫm với đất trời cỏ cây: “Thiên nhiên đang quỳ mọp dưới chân vũ trụ kìa. Thiên nhiên đang u buồn. một thứ u buồn mà cõi người ngoài kia không hiểu được. Một thứ cầu lụy ngoan lành. Tiếng bước khẽ của tôi hòa tấu với với tiếng của những chiếc lá khô còn lại trên cành đang cố rơi nốt, cùng tiếng gió cứ véo vụt véo vụt véo vụt xoẹt ngang tai khi nó cố len qua từng cành cây” (Giấc ngủ của Dlie K'chik Erang).

Tôi chợt nhận ra mình của một ngày nào đó như trong bút ký Mưa núi hoan lạc: “Có lúc ta đội mưa lên đồi. Có lúc ta trú trong một chòi canh trên núi sâu ngó mưa. Có lúc ta ngồi trong những quán cóc xa lạ bên đường dõi ra màn nước. Có lúc ta mắc mưa nơi xa lộ thảm nhựa. Nhưng không miền mưa nào lưu dấu chân ta. Ta chỉ muốn là hòa thượng, hành giả không chùa, không sư phụ, đệ tử, kinh kệ, cúng dường, phước sương. Ta chỉ muốn là linh mục không thánh giá, không giáo đường, kinh thánh, giáo lý, tín hữu, nước thánh, rước lễ. Tâm linh ta thuộc về thực tiễn phù du từ đất đai, phong sương, như vũ trụ giản dị vốn là. Thiên đường là cỏ hoang, Niết bàn là mặt đất núi sụt sùi này, trong ta”.

Và tôi thấy mình được an ủi.

Nguyễn Hàng Tình từng tâm sự về nghiệp viết: “Tôi thích cuộc lang thang ngút ngàn của mình. Nói như Hermann Hesse, dù có đau đớn quằn quại thì ta vẫn cứ yêu thương trần gian… Đặc tính của tôi là mê đắm sự hoang vu, tôi đi vào cuộc sống nhưng tôi không thuộc về cuộc sống đó. Trong lúc đi chơi qua cuộc đời, tôi ghi lại điều đã thấy, không có chủ đích rằng phải có một tác phẩm ký, thuộc trường phái thể loại nào. Chỉ vui vì được ghi lại cảm xúc, được chơi như thế này…”.

Đến nay, tôi đã đọc 3 cuốn bút ký của Nguyễn Hàng Tình: “Giã biệt hoang vu” (2013), Sương gió bơ vơ (2016) và Cỏ khô lầm lỡ muốt mùa (2022). Tôi sẽ còn đọc lại những bút ký tràn trề sẻ chia cỏ cây đời người này.     

Về cuốn Cỏ khô lầm lỡ muốt mùa, Nguyễn Hàng Tình đau đáu: “Miền nhiệt đới là miền của tràn đầy nguyên sinh, rực rỡ đa dạng sinh học. Những rừng thảo mộc điệp trùng được thay bằng thứ gì đó mang tính “cỏ dại” mênh mông. Tất cả héo khô sức sống, thành cỏ khô. Đổ lên đầu cỏ dại. Rừng thẳm nhiệt đới, từng tế bào văn minh, tinh cốt văn hóa nhiệt đới vi diệu đó trở thành như ảo ảnh. Đến cỏ khô còn bị lầm lỡ. Giờ, thương nhớ “nhiệt đới” ngay khi đang ở miền nhiệt đới”.

Gấp cuốn Cỏ khô lầm lỡ muốt mùa, tôi bước ra đường. Lúc đó đã chuyển sang “trạng thái bình thường mới” nhưng thực sự vẫn chưa bình thường chút nào. Vẫn còn nhiều người đeo khẩu trang. Vẫn bao nhiêu “ngờ vực, đổ vỡ” tiếp theo. Thế nhưng tôi chợt thấy bình an khi “đi theo” cuốn sách của Nguyễn Hàng Tình để tìm đến thiên nhiên. Bất cứ nơi đâu, để chìm đắm vào cỏ cây non nước lòng mình. Và tôi tìm lại chút vui với công việc. Chắc rồi mình sẽ sống khác, ví như trồng thêm một cây hoa trước hiên nhà...

Tác giả: Đào Đức Tuấn

[daoductuanpy@gmail.com]