Cha mẹ cần lưu ý gì khi tiêm vaccine Covid-19 cho trẻ em?

1. Vì sao cần tiêm vaccine cho trẻ em?

Theo CDC Hoa Kỳ, có một hiểu lầm phổ biến là trẻ em không bị nhiễm Covid-19 hoặc không có nguy cơ bị bệnh nặng do virus SARS-CoV-2. Và một số hiểu lầm về tác dụng phụ biến chứng lâu dài theo tuổi của trẻ em. Nhưng hiện nay, theo thống kê trẻ em cũng có thể mắc Covid-19 và phải điều trị tại bệnh viện. Từ đó, chúng ta thấy rằng vẫn chưa có nghiên cứu nào cho thấy rằng, Covid-19 sẽ không ảnh hưởng đến trẻ em. Nhưng có thể thấy rằng mắc Covid-19 nguy hiểm hơn rất nhiều so với việc tiêm chủng vaccine.

Nếu mắc Covid-19, nhiều trẻ em thường có ít những tác dụng nghiêm trọng hơn người lớn, bởi trẻ em thường có sức đề kháng và tinh thần lạc quan tốt hơn người lớn. Tuy nhiên, có nhiều trẻ dễ mắc chứng hậu Covid-19 sau khi đã trở thành bệnh nhân F0.

Ở nước ta, theo Bộ Y tế, tính từ ngày 5/7/2021 đến 30/7/2021 có khoảng 5% tổng số ca mắc Covid-19 ở Hà Nội là trẻ em từ 0 đến 5 tuổi. Tỷ lệ này cao so với những đợt dịch trước. Trong khi đó, theo báo cáo của các địa phương, tính đến ngày 31/8/2021 đã có 11.822 trẻ em là F0.

2. Có nên tiêm chủng cho trẻ đã mắc bệnh?

Trả lời thắc mắc này là có, ngay cả khi con quý vị đã từng nhiễm Covid-19, trẻ em vẫn nên chích ngừa. Các vaccine này giúp tăng mức độ bảo vệ khỏi bệnh tật và khả năng tái nhiễm. Các nghiên cứu cho thấy vaccine bảo vệ quý vị tốt hơn trước các biến thể của virus này. Điều này cũng có thể có nghĩa là vaccine đem lại khả năng miễn dịch lâu dài hơn so với miễn dịch tự nhiên, hay miễn dịch do đã mắc bệnh.

Tuy nhiên, để có thể tiêm vaccine Covid-19 cho trẻ em, bạn cần chờ đợi thời gian 6 tháng sau kể từ lúc trẻ khỏi bệnh. Bởi theo bác sĩ Trương Hữu Khanh, trưởng khoa Nhiễm – Thần Kinh, Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP.HCM), các bệnh nhân khi đã khỏi Covid-19 kể cả trẻ em, sẽ có lượng đề kháng khỏe mạnh trong vòng 6 tháng.

3. Khi tiêm vaccine, trẻ em sẽ gặp các tác dụng phụ gì?

Tất cả các vaccine Covid-19 điều xảy đến các tác dụng phụ đối với cơ thể. Tuy nhiên, tùy vào từng biểu hiện mà có cách xử lý khác nhau. Ba mẹ cần xác định được những tác dụng phụ nguy hiểm để đưa con trẻ đến với cơ sở y tế gần nhất.

Tác dụng phụ thường gặp:

Khi vừa tiêm vaccine, trẻ em sẽ gặp rất nhiều các triệu chứng từ nhẹ cho đến nặng. Nhưng bạn nên chú ý rằng đây chỉ là những triệu chứng thông thường sẽ không nguy hiểm đến trẻ em.

Đây là những dấu hiệu thông thường cho thấy cơ thể đang hình thành khả năng bảo vệ và hệ miễn dịch đang làm những gì mà nó phải làm. Các tác dụng phụ này thường sẽ biến mất sau 12-48 giờ. Một số người không gặp tác dụng phụ hoặc có thể sẽ gặp các tác dụng phụ sau liều tiêm thứ 2 khác với sau liều đầu tiên.

Việc gặp một tác dụng phụ thông thường không phải là lý do để không tiêm liều thứ 2 của vaccine mRNA ngừa COVID-19. Trẻ cần tiêm cả hai liều để được bảo vệ hoàn toàn.

- Trên cánh tay tại vị trí tiêm: Đau, ửng đỏ, sưng tấy.

- Trên các phần còn lại của cơ thể: Ớn lạnh, tiêu chảy, sốt hoặc cảm thấy vã mồ hôi. Đau đầu, đau cơ, buồn nôn hoặc cảm thấy nôn.

Tác dụng phụ ít phổ biến hơn:

Một số trẻ em có triệu chứng xuất hiện các hạch bạch huyết sưng và nổi hạch thường ở vùng nách và cổ.

Ngoài ra, trẻ em còn có thể bị phát ban đỏ và ngứa, sưng ở các vị trí tiêm.

Những nốt phát ban này có thể bắt đầu sau vài ngày đến hơn một tuần kể từ khi tiêm mũi đầu tiên. Nếu con quý vị bị "cánh tay COVID" sau khi tiêm liều đầu tiên, trẻ vẫn nên tiêm liều thứ 2.

4. Ba mẹ xử lý thế nào cho trẻ sau tiêm?

Hãy hỏi bác sĩ của con quý vị về việc điều trị tình trạng này bằng một loại thuốc kháng histamine để giảm ngứa, hoặc acetaminophen hay một loại thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) để giảm sưng giảm đau.

Tốt nhất là quý vị nên đợi càng lâu càng tốt rồi mới dùng thuốc giảm đau bất kỳ sau khi chích ngừa. Hãy trao đổi với bác sĩ về việc cho con quý vị dùng một loại thuốc không cần kê đơn, như ibuprofen, acetaminophen (thường được gọi là paradol), hoặc naprosyn, để giúp giảm đau hoặc khó chịu do bất kỳ tác dụng phụ nào.

Khi trẻ em đang xử dụng các loại thuốc dài hạn, bạn vẫn có thể cho con bạn tiếp tục sử dụng chúng. Trừ khi có yêu cầu ngừng thuốc của bác sĩ.

Để giảm đau và giảm khó chịu tại vị trí tiêm: Đắp một chiếc khăn mặt sạch, mát và ướt lên vùng da đó. Sử dụng hoặc tập thể dục cho cánh tay.

5. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Sau khi tiêm nếu tình trạng ửng đỏ hoặc nhạy cảm đau ở vị trí tiêm của trẻ trở nặng sau 24 giờ (1 ngày) thì cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để gặp bác sĩ.

Nếu quý vị lo lắng về bất kỳ triệu chứng bất thường nào mà con mình có thể gặp phải, hoặc có thắc mắc về các tác dụng phụ do tiêm vaccine COVID-19; Nếu quý vị lo lắng về các tác dụng phụ mà con mình gặp phải hoặc các tác dụng đó có vẻ như không hết sau vài ngày; Tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc nặng sau khi tiêm vaccine (hiếm khi xảy ra)... cũng có thể đến gặp bác sĩ để được khám và tư vấn cụ thể.

Theo các nghiên cứu, những phản ứng nghiêm trọng chỉ thường xảy ra trong vòng khoảng 30 phút sau tiêm. Khi cảm thấy trẻ em có những dấu hiệu bất thường trong thời gian theo dõi ấy, bạn cần báo ngay với các cán bộ tiêm chủng.

Người tiêm có thể sẽ bị khó thở, sưng mặt và cổ họng, tim đập nhanh, nổi ban nặng khắp cơ thể, hoặc chóng mặt và suy nhược.

Hiện có sẵn các loại thuốc để điều trị sốc phản vệ. Bất kỳ ai bị phản ứng sốc phản vệ sau khi tiêm liều vaccine thứ nhất không nên tiêm liều thứ 2.

Các loại phản ứng này xảy ra trong vòng 4 giờ sau khi tiêm vaccine. Người tiêm có thể sẽ bị phát ban, sưng tấy hoặc thở khò khè. Nếu con quý vị gặp phản ứng dị ứng tức thì không nghiêm trọng sau khi tiêm một liều vaccine ngừa COVID-19, trẻ không nên tiêm liều thứ 2, ngay cả khi phản ứng đó không nghiêm trọng đến mức phải cấp cứu hoặc nhập viện.

Khả năng xảy ra các tác dụng phụ lâu dài là vô cùng thấp. Nếu xem xét lịch sử của tất cả các chương trình chích ngừa, quý vị sẽ thấy đa số chủ yếu các tác dụng phụ lâu dài do chích ngừa đều xuất hiện trong khoảng 30-45 ngày sau khi kết thúc các thử nghiệm lâm sàng vaccine. Đó chính là lý do tại sao FDA Hoa Kỳ yêu cầu phải chờ ít nhất 60 ngày sau khi kết thúc thử nghiệm lâm sàng mới có thể cấp giấy phép sử dụng khẩn cấp (EUA).