Các phương pháp hiện nay trong kiểm soát bệnh cầu trùng trên gia cầm hiệu quả

Poulpharm Việt Nam vừa tổ chức buổi hội thảo trực tuyến với chủ đề: “Tác động của bệnh cầu trùng đối với gia cầm và phương pháp chẩn đoán, phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả bệnh cầu trùng trên gia cầm ở Việt Nam”, do Ông Maarten De Gussem, nhà tư vấn về chăn nuôi gia cầm nổi tiếng từ công ty Vietworks trực tiếp chia sẻ.

Buổi hội thảo đã cập nhật nhiều kiến thức mới và kinh nghiệm về phương pháp kiểm soát và phòng ngừa bệnh cầu trùng trên gia cầm, có thể áp dụng tại các trang trại chăn nuôi ở Việt Nam với nhiều lợi ích kinh tế.

Bệnh cầu trùng có thể gây thiệt hại đàn lên đến 100%

Bệnh cầu trùng ở gia cầm do loài ký sinh trùng đơn bào Eimeria gây ra gồm 7 loài bao gồm E. acervuline, E. maxima, E. tenella, E. praecox, E. mitis, E. necatrix, E. brunetti. Các loài Eimeria có hình thái và kích thước khác nhau, khả năng sinh sản và gây bệnh đa dạng cũng như không có sự miễn dịch chéo giữa các loài này.

Vòng đời của cầu trùng Eimeria vào khoảng 4 - 7 ngày tùy vào từng loài. Các loài khác nhau có đặc điểm gây bệnh tại các vị trí khác nhau trên đường ruột của gia cầm. Đặc điểm của con vật khi nhiễm cầu trùng bao gồm xù lông, bỏ ăn, tiêu chảy hoặc phân có máu.

Về hậu quả, bệnh cầu trùng ảnh hưởng trực tiếp tới hệ tiêu hóa của con vật và gây ra thiệt hại về kinh tế như giảm năng suất, giảm thể trọng và tỉ lệ chết có thể lên đến 100%. Khi con vật nhiễm bệnh, các tế bào biểu mô ruột sẽ bị tấn công dẫn tới giảm hấp thụ dinh dưỡng, tỉ lệ chuyển đổi thức ăn (FCR) tang, thể trọng của con vật giảm cùng với đó là việc khởi phát các bệnh thứ cấp.

Phương pháp kiểm soát bệnh cầu trùng hiệu quả

Các phương pháp kiểm soát bệnh cầu trùng bao gồm: thực hiện tốt an toàn sinh học, sử dụng thuốc kháng cầu trùng, các sản phẩm có nguồn gốc thực vật (phytoproduct), sản phẩm lên men (ionophore), Vaccine sống.

Chẩn đoán, xét nghiệm và thiết lập cơ sở dữ liệu về Eimeria: Hiện nay phương pháp chẩn đoán bệnh cầu trùng chủ yếu được sử dụng là phương pháp định lượng để kiểm tra số lượng cầu trùng có mặt trong phân (OPG- Oocyts per gram) kết hợp với đánh giá tổn thương. Tuy nhiên, nếu chỉ định lượng mà không định danh được các loài Eimeia rất khó để kết luân tình trạng của đàn vì không có mối liên hệ cụ thể nào giữa số lượng cầu trùng với việc gây bệnh hoặc hiệu suất nuôi. Vậy số lượng của mỗi loài cầu trùng trong mẫu như thế nào thì được coi là bình thường, để trả lời câu hỏi này thì cần xây dự cơ sở dữ liệu cho từng trại. Việc xác định sự lưu hành của các loài Eimeria trong đàn sẽ giúp hiểu được xu hướng bệnh và giúp thiết lập các phương pháp điều trị sớm (hoặc cải thiện tình hình trong thời gian ngắn).

Để định danh loài Eimeria, hiện nay có hai phương pháp phổ biến đó là sử dụng kỹ thuật PCR (RT-PCR) hoặc quan sát dưới kính hiển vi. Đối với phương pháp PCR, chỉ có thể phát hiện mà không định lượng được mức độ nhiễm, phương pháp RT-PCR có độ nhạy và độ đặc hiệu cao cũng như định lượng được các loài Eimeria trong mẫu. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi kỹ thuật phức tạp và chi phí cao. Phương pháp đếm và định danh cầu trùng dưới kính hiển vi cho hiệu quả cao và chi phí thấp nhưng yêu cầu người thực hiện có kinh nghiệm và kiến thức sâu về các loài Eimeria.

Tại phòng thí nghiệm của Poulpharm Việt Nam, các nghiên cứu trên bệnh cầu trùng trên gà luôn được chú trọng, do các chuyên gia, kỹ thuật viên nhiều kinh nghiệm thực hiện. Đặc biệt, sự kết hợp chặt chẽ với phòng thí nghiệm của Poulpharm BV (tại Bỉ), nơi thực hiện hơn 70.000 mẫu xét nghiệm mỗi năm về bệnh cầu trùng trên gia cầm, chính là cơ sở khoa học cho các nghiên cứu chuyên sâu.